Aller au contenu

stoelî

Èn årtike di Wiccionaire.
Alofômes di s(i)- / (e)s-
Cogne prumrece
(dirî voyale)
Dispotchaedje
(dirî cossoune)
Divanceye voyale
(dirî cossoune)
stoelî sitoelî estoelî

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje « stoele », avou l’ cawete «  », (noûmot eplaidî pol prumî côp diviè 1890)

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
stoelî stoelîs

stoelî omrin

  1. cir, riwaitî del nute, avou totes les stoeles.
    • Li stoelî a rmagnî tos ses clås d' ôr et d' årdjint — E. Monseur (fråze rifondowe).
    • Ene sikernaxhe di feu a schiré li stoelî d' on sinzorî a l' ôte Émile Gilliard (fråze rifondowe).
    • Drî les tacons, dins l' estoelî, el lune riyeut a nos rguignî Robert Mayence (fråze rifondowe).
    • Dire k' i gn a des reves å stoelî Et sol voye, des bouneurs a code, Et k' on s' tchene po on rustelî, Adon k' l' eure edåmêye est houte Josée Mathot (fråze rifondowe).
    • Li lune èst tote novèle
      Dins li stwalî fin nwâr
      Poqwè-ç’ qui m’ cœûr zoubèle
      Adon qui l’ sink èst mwârt ?
      Andrée Bacq.
    • Moussêye d’ine robe di rodje sôye qui lî strindév les hantches, èle avisév ine foû-naturèle vûzion, ad’hindowe dè s’teûlî po s’murer è l’êwe. Joseph Mignolet, "Li Payîs des Sotês", 1926, p. 18.
  2. cir, do djoû.
    • Les avions n' låtchént nén di fé des skerlaxhes dins l' sitoelî, et télcô leyî tchaire des bombes so ls oujhenes Jean-Luc Fauconnier (fråze rifondowe).
    • Li stoelî scheut ses blankès lagnes et refaxhe les tchamps, les bwès, les prés Alexandre Bodart (fråze rifondowe).
  3. (belès-letes) sitindêye hozlêye di blawtans cayets.
    • Tåvlea plin d' ahåyance cwand l' bontins nos rapoite
      Des stoelîs d' magriyetes so les prés raverdis ; Louis Lagauche, L'aimant, Fètch’reûs, (1947), p. 160 (fråze rifondowe).

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Rilomêye do mot

[candjî]

Dataedje do mot : 1895 : (E. Monseur, dins l’ pîce di teyåte «Li Mestré», 1895)[1].

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
sinse do mot k' est ratourné

Sourdants

[candjî]
  1. Maurice Piron rilouke li mot come on noûmot do walon a Lidje ki s’ spårdou a pårti di 1895, mins ricnoxhe k’ il egzistéve do costé d’ El Lovire dins l' boket d' fråze "des stoeles å stoelî" (Formation de la langue littéraire des écrivains liégeois, p. 302).