tchiminêye
| Plinne cogne | Sipotcheye cogne |
| tchiminêye | tchminêye |
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « tchimin », avou l’ cawete « -êye ».
Sustantif
[candjî]| singulî | pluriyal |
|---|---|
| tchiminêye | tchiminêyes |
tchiminêye femrin
- cwåré trô, maçné inte l' aisse do feu eyet l' toet, po moenner l' foumire foû del måjhon.
- Avou on trô al tchiminêye, des flamijhoûs, ça pôreut mete li feu å gurnî.
- Dji voe des cresses di toets, des tchminêyes,
Des riguilites di hôts-volés
Et des tchawes-soris pidjoler
Et des ôtes båbecînes… — Jules Claskin, « Airs di flûte et autres poèmes wallons », édition critique de Maurice Piron, 1956, « Po m’ båbècîne », 1923, p.45 (fråze rifondowe).
- les maçnaedjes fwait dins ene tchambe avou ene sitouve u on feu a l' aisse.
- Li pope d' Anverse, li xhufleu et l' pourichinel avou tos les ôtes beabeas, s' avént retrôclé al coine di li tchminêye, di sogne d' esse e l' voye del cene ki cpitéve tot çou k' ele trovéve divant leye. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.8 (fråze rifondowe).
- L' estouve a l' air di fonde dins l' ombe del tchiminêye; il est tins d' aloumer l' kinket — Émile Romain (fråze rifondowe).
- çou ki rexhe foû do toet d' ene måjhone, d' ene oujhene, et raetchî del foumire.
- long et stroet passaedje dins on trô d' rotche, on volcan.
Ratourneures
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Notule d’ uzaedje
[candjî]E walon, po djåzer di l' atuza francès do « cheminée », on-z eploye purade li mot « aisse » po l' ådvins, li mot « djivå » po l' ådfoû (so, dzo ou dzeu l' djivå evnd) et l' mot « coulêye » pol plaece la k' on s' reschandixh et k' on shijhlêye.
Dizotrins mots
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- tchèminéye : O4
- tchiminéye / tchminéye : C8
- tchiminêye / tch’minêye : E1
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]
Loukîz a : fouwire
Waitîz eto
[candjî]
Lijhoz l’ årtike tchiminêye (discramiaedje) so Wikipedia