waire
Walon (Rifondou)[candjî]
Etimolodjeye 1[candjî]
Tayon-bodje vî francike « waigaro » (bråmint).
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /wɛʀ/ /wɛːʀ/ /weʀ/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /wɛːʀ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Adviebe[candjî]
waire (nén candjåve)
- (divant èn addjectif) nén foirt.
- I n’ est waire malåde.
- waire di : (divant on no) nén bråmint di.
- Ene mini-djupe, e rûsse, ça s’ dit « waire di stofe ».
- (metou tot seu) nén bråmint.
- Ça avance, valet ?
Waire, todi !
- Ça avance, valet ?
Ratourneures[candjî]
- si (bén) waire ki : si pô ki.
- Des metchantès femes, end a si bén waire ki ça n’ våt nén les poennes di ndè pårler. — Bob Dechamps.
- Mins d'one sôte, i vint à l'ôte. Come s'i causeut li tot seû. Mi, ça m' mousse ci qu'i dit. I gn'a rin qui s' pièd, di nos djôyes, s'apinse li, si wêre qui ç' seûye ; co mwins. di nos pwin.nes #*— Auguste Laloux, Li ptit Bert.
Mots d’ aplacaedje[candjî]
Mots vijhéns[candjî]
(waire di)
- wai di
-
sicrijha «wère» a môde francesse valant /wɛːʀ/ (wêre)
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes[candjî]
waire di
Etimolodjeye 2[candjî]
Tayon-bodje latén « vara » (pîce di sopoirt) ; mot cité dins l’ FEW 14 172a (lére).
Prononçaedje[candjî]
- AFE :
- diferins prononçaedjes : /wɛːʀ/ /weːʀ/ /wæːʀ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /wɛːʀ/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif[candjî]
| singulî | pluriyal |
|---|---|
| waire | waires |
waire omrin
- (mot d’ tcherpetî) tchiviron.
- So les vienes, on clawe des waires.
- Di l’ åmatén, Penêye copele Sint Djôzef po soyî des waires et des sômîs a mezeure. — Joseph Lahaye.
Parintaedje[candjî]
Sinonimeye[candjî]
Sipårdaedje do mot[candjî]
Coinrece Hôte-Årdene.
Ortografeyes[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :