Aller au contenu

wayî

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : wâyî.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje « way- » ‎(«  ») avou l’ cawete di codjowaedje «  » des viebes; mot cité dins l’ FEW 14 439a.

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) waye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) wayîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) wayans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) waynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) wayrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) wayive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) waye
pårt. erirece (dj’ a, vos av) wayî
Ôtes codjowaedjes come waitî

wayî

  1. (v. sins coplemint) passer ene aiwe a pî, avou èn ekipaedje, on rôlant éndjin (e-n on wé).
  2. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « so ») (imådjreçmint), (belès-letes) ascoxhî.
    • Et dzo ses pîs, a si åjhe, i waye
      So on blanc lét di stoeles do bierdjî !Martin Lejeune, "L’iviêr èt l’amour" (fråze rifondowe).
  3. (v. sins coplemint) roter dins l' aiwe.
    • Po-z avni al tchapele, i fåt froyî dins les ronxhisses et wayî dins les poteas Charles Josserand (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) trevåtchî (ene aiwe a pî, des hôtès frexhes waides, del nive.
    • I vnos fåt l' aiwe Motî Villers (fråze rifondowe et rarindjeye).
    • I wayént les grandès consires Motî Toussaint (fråze rifondowe).
  5. (v. sins coplemint) n' aveur nou respet po ene sacwè.
    • Et s' gn a cial ene sakî
      K' on lyi waye so ses droets
      Dji lyi dinrè voltî
      On ptit consey ou deus
      Camille Gaspard (fråze rifondowe).

Sinonimeye

[candjî]
passer l' aiwe
roter dins l' aiwe

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

[candjî]
passer l' aiwe e-n on wé
roter dins l' aiwe
tripler

Pårticipe erirece

[candjî]
singulî pluriyal
omrin wayî wayîs
femrin wayeye wayeyes

wayî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "wayî".

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin wayî wayîs
femrin padrî wayeye wayeyes
femrin padvant wayeye wayeyès

wayî omrin

  1. trimpé (d' awè roté dins l' aiwe).