rigon
Apparence
avou ene sipotchåve voyale | avou ene divanceye voyale | sipotcheye cogne |
rigon | ergon | rgon |
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje tîxhon * «roggo» (minme sinse), adon directumint racuzinåve avou l' almand « Roggen », l' inglès « rye », li neyerlandès « rogge », li suwedwès « råg »; mot cité dins l’ FEW 16 733b.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀi.ɡɔ̃/ /ʀu.ɡɔ̃/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀi.ɡɔ̃/
- Ricepeures : ri·gon
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
rigon | rigons |
rigon omrin (rålmint eployî) (li spotcheye cogne, «rgon», est bråmint pus corante)
- (plante) dinrêye avou on longou strin et on ptit fén grin, ki l’ sincieus no, c’ est : Secale cereale.
- Il estént ki loyént å rgon.
- I strûla ene påte di rgon dins s' droete mwin.
- I rwaite les colons mansåds ki voltèt åtoû d' on tchamp di rgon — Serge Fontaine (fråze rifondowe).
- On pôk après, kî çki dj' voe vni padzo les grins - gn aveut do rgon et d' l' avoenne -: c' esteut nosse Pire
- (ramexhné pa C. Wuidar)
- (pus stroetmint) (mot des cinsîs) sôre di ptit bas swele, foirt edurant, k' on seméve voltî dins les sårtaedjes.
- Li rgon si seméve al vole, al mwin, inte deus doets come on djheut — Serge Fontaine (fråze rifondowe).
- grin di ç' plante la.
- Çoula, c' est d' l' ôte rigon, dit-st i l' mônî tot hagnant so ene pete di sori — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- rigon d' fornea u : rigon d' sårt : rigon ki crexhe so on sårtaedje.
- rigon d' ivier u : rigon d' esté : sorlon l' semaedje.
- rigon d' djouxhire : rigon ki crexhe so ene djouxhire (sins ecråxhe).
- rigon d' cråxhe u : rigon d' ingrès : rigon k' a yeu d' l' ansene ou des ecråxhes tchimikes.
- çoula, c' est d' l' ôte rigon, dit-st i l' mônî tot hagnant so ene pete di sori (E200)
Sinonimeye
[candjî]Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]swele Loukîz a : swele
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike rigon so Wikipedia
Categoreyes :
- Raspepyîs årtikes do walon
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon d' etimolodjeye tîxhone
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' almand
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' inglès
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do neyerlandès
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do suwedwès
- Mots do walon di deus pîs
- Sustantifs do walon
- Mots do walon rålmint eployîs
- Motlî do walon po les nos d' plante
- Mots do walon esplikés pa leu no sincieus
- Motlî do walon po les cinsîs
- Mots do walon avou des ratourneures d' esplicaedje
- Mots del Hôte Årdene