Aller au contenu

toû

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Svierba do viebe «tourner».

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
toû toûs

toû omrin

  1. bodjaedje complet so lu-minme.
    • Il a fwait l' toû del måjhon po vey s' i gn ♫reut nén èn uxh u ene fignesse å lådje, mins broke di gade !
  2. pormoennåde po s' distreyî.
    • Vén, on irè fé on toû sol dicåce.
  3. (mot d' ciclisse) coûsse pa estapes dins tot on payis.
    • C' esteut l' ci k' aveut wangnî cénk côps l' toû d' France.
  4. sacwè ki dmande d' esse adroet Loukîz a : « aveur li toû ».
  5. laide kénte.
    • C' est co on toû do fayé Miyin.
    • Tos les toûs, totes les calinreyes,
      K’ on rtrouve e fond del crapulreye,
      Ki fjhèt les voleurs, les moudreus,
      S’ abatît come on côp d’ tonire,
      So les deus djonnes priyesses mankésJoseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.85, “Li Vôye di l’Eglise” (fråze rifondowe).
  6. moumint k' on passe ene sawice, et k' on a ratindou avou ds ôtes.
    • Intrez, c' est vosse toû !
    • Dji m’ a-st acoûtchî cial el måjhone d’ ene vijhene…
      L’ andje e-st evoye a s’ toûJoseph Mignolet, « Li Vwè dè Clokî, 1926, p.25 (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. aveur li toû.
  2. toû a toû
  3. li ci ki n' a k' on toû n' vike k' on djoû
  4. fé l' toû d' l' ôrlodje
  5. toûs et ratoûs, des toûs et des ratoûs
  6. èn nén aveur on bon toû el camizole
  7. aveur on toû dpus ki l' diåle
  8. aveur fwait dpus d' toûs ki d' miråkes

Parintaedje

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Mots vijhéns

[candjî]
  • (bodjaedje etir so lu-minme) : rond, ceke

Omofoneye possibe

[candjî]
  • /tuːʀ/ & /toːʀ/ : tour (grand hôt bastimint, machine)

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C13

Ratournaedjes

[candjî]
bodjaedje complet so lu-minme
pormoennåde
coûsse ciclisse pattavå on payis
adroete manire di fé
kénte Loukîz a : kénte
moumint k' on passe ene sawice, et k' on a ratindou avou ds ôtes