ôr

Vaici, gn a des racsegnes so l' ôr

Walon

Etimolodjeye et tcherpetaedje

Tayon-bodje latén "aurum" (minmès sinses + sacwè, manoye fwaite di ç' metå la).

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /ɔːʀ/ /ɔ̃ʀ/ /ʊːʀ/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /ɔːʀ/

Sustantif

ôr o. todi sg

1. Elemint do tåvlea d' Mendeleyev, del troke des metås, kinoxhou dizo l' essegne atomike Au, li nombe atomike 79, et l' pwès atomike 197.

   C' est l' agaece k' a s' nitche dins l' grosse hesse k' est djusse ki rwaite li vite di m' tchambe, ki vs a schôpyî vosse bague d' ôr (L. Mahin).

2. ritchesse.

   C' est l' ôr ki l' assaetche dilé s' matante di souke.

3. coleur di ç' metå la.

   On djoû al brune, dins l' ôr eyet l' blanc des bôlîs, Houbert veya dvant lu on cier avou l' croes di Criss inte ses coines (L. Peeters).

Ratourneures

1. >> gade d' ôr : gade des floricontes walons ki wårdéve on trezôr.
2. >> vinde a pwès d' ôr : vinde tchir.
3. >> ôr di cou, årdjint d' filou :
   1. les cwårs k' ene comere ramasse tot fjhant handele di s' coir ni valèt nén mî ki les cis d' onk ki scrote les djins.
   2. dijhêye po balter ene k' a bråmint des ôrreyes.

Parintaedje

• ôrreye
• enôrer

(minme sourdant etimolodjike)

• doré

Mots d' aplacaedje

• ordinaire : vedje d' ôr, boton d' ôr, måvi d' ôr
• aplacaedje tîxhon : ôrimiele, Ôrvå, ôristaf

Sinonimeye

• (ritchesse) : Loukîz a : cwårs

Omofoneye possibe

• ôre (kimandmint, viebe "etinde", instumint d' muzike)
• wôr (foû)
• hourd (hourdaedje)

Ortografeyes

Divant 1900

• ôr : E203, E212

Sicrijhas do 20e sieke (Feller, Feller ricandjî, nén Feller)

• ôr : E1, C1, S0, O0
• oûr : O0, O4

E rfondou walon

• ôr : R13

Si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l' mot "ôr", riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l' rahouca do motî el djivêye.

Ratournaedjes

metå

Almand: Gold (de) Arabe: dhahab = ذهب Arabe marokin: dheb = دهب Espagnol: oro (es) Francès: or (fr)

Inglès: gold (en) Itålyin: oro (it) Neyerlandès: goud (nl) Sicilyin: oru (scn)