apougnî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « pougnî » avou l’ betchete « a- » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a.pu.ˈɲiː/ /a.pu.ˈɲe/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.pu.ˈɲiː/
- Ricepeures : apou·gnî
Viebe
[candjî]apougnî (viebe å coplemint) (2inme troke) (codjowaedje)
- apicî.
- Dji m’ tel va apougnî pa s’ buzea !
- Mi k’ a todi stî on pô vireus, on pô tiesse di hoye, jji n’ vola nén roter on pa e-n avant ; dji rezista conte deus ôtès femes ki m’ apougnént pa les bresses et les djambes— Henri Forir, Notul so lè bazè skol dè vî tin, 1862.
- Dji t' apougnrè pa t' vî buzea
Et dji speyrè t' xhalé muzea— Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 113, "Djaloserèye" (fråze rifondowe). - Mins ci-cial ki veyeut l’ ovraedje,
Apogne li valet pal gozî,
Et lyi toûne åtoû do vizaedje
Si drap d’ måjhone k’ est tot måssî— Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.32, “Li sèm’di” (fråze rifondowe).
- (pus stroetmint) apicî, arester (on hapeu d’ boûsses).
- ataker, comincî.
- On-z apougne a cénk eures å niût.
- Apougnî on calin pa li stoumak. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Ele apougne l'ovraedje di bon cour. — Jean Bosly, ratournant L' imitåcion d' Djezus-Cri (fråze rifondowe).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « s’ apougnî »..
Ratourneures
[candjî]- apougnî po cou po tiesse : apicî fer.
- divant d’ apougnî : tite metou dizeu l’ adrovaedje d’ on live.
- apougnî l' ovraedje : ataker l' ovraedje
- Li nateûre inme li nawrèye èt li r'pwès dè cwér; li gråce, lèye, ni pou d'mani sins rin fer, ele apogne l' ovrèdje di bon coûr. — Jean Bosly, L’ îmitåcion d’ Jèzus-Cris (ratourné di J. Bosly).
Parintaedje
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]arester (on hapeu)
- Francès : arrêter (fr), appréhender (fr)