coine

Èn årtike di Wiccionaire.

Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye 1[candjî]

Tayon-bodje latén « cornu » (minme sinse).

Prononçaedje[candjî]

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
coine coines

coine femrin

  1. (antomeye des biesses) broke k' i gn a di tchaeke costé sol front des vatches, des gades, des berås, do diåle, evnd.
  2. (antomeye des biesses) bwès avou do coxhlaedje ki crexhe so l' front des ciers et des parey a zels.
    • Les coines des ciers toumèt tos ls ans mins les cenes des dins et des renes ni tcheyèt nén.
  3. sustance des shabots des tchvås, des ongletes des vatches.
    • On s' meteut do formol dizo les pîs po k' i divnénxhe deurs come del coine.
  4. stitcha so des plantes k' i gn a.
    • Des canadas ås coines; ene poye al coine.

Ratourneures[candjî]

  1. awè des royes a ses coines
  2. awè åk so ses coines : awè des royes a ses coines.
  3. awè (ene sacwè) so ses coines : awè ç' cayet la e trexhe (s' endè tracassî).
    • On n' les ôt pus tant brûtyî conte des Flaminds, asteure k' il ont l' afwaire del diyoccene so leus coines.
  4. poirter des coines : esse coirnåd. # S' il a magnî l' diåle, k' i magne pår les coines : I doet achever d' payî po les mizeres k' il a fwait ås ôtes. Franwal: ahåyant po "Il faut boire le calice jusqu'à la lie".
Parintaedje[candjî]
Mots d’ aplacaedje[candjî]
Ortografeyes[candjî]
Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes[candjî]
broke sol front des vatches
coxhlou stitchaedje do front de ciers
sustance do shabot

Etimolodjeye 2[candjî]

Sitindaedje do prumî sinse, avou candjmint d' djinre, l' organe estant divnou èn instrumint po coirner.

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
coine coines

coine omrin et femrin

  1. (muzike) instrumint k' on shofele divins po fé do brut.
    • Ni roveye nén di prinde on coine po nd aler al trake dimwin.
    • I prindént des coines di tchesse po-z aler ecoraedjî li Standård.
    • Come on gamén ki fwait ndaler ene coine di paxhnåde, on cok di brouyire creye on côp et s' leve å mitan des fetchires — Joseph Calozet (fråze rifondowe).
    • Li veûyeû dè l’tourète, qui pète po l’pus sûr on some, ni sone nin dè l’cwène, qwand l’sotê potche so l’teût dè l’fôdje po r’gripé l’fossé— Joseph Mignolet, "Li payis des soteas", 1926, p. 81.
Parintaedje[candjî]
Ratournaedjes[candjî]
instrumint k' on shofele divins po fé do brut

Etimolodjeye 3[candjî]

Tayon-bodje latén « cuneus » (minme sinse).

Prononçaedje[candjî]

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
coine coines

coine omrin

  1. (djeyometreye) inglêye d' on cwåré, d' on rectingue, d' ene tchambe.
    • Li cwåré a cwate coines di scwere.
  2. (djeyografeye) boket d' on payis.
    • Dins l' DTW, n a des mots di totes les coines del Walonreye.
  3. plaece ritirêye.
    • Metoz vs el coine do feu po-z awè bén tchôd.
  4. boird.
Ratourneures[candjî]
  1. aler el coine : esse pûni, po on scolî, k' on voyive a djno el coine del classe.
  2. Si les coines vénrént e mitan, ele serént rnetieyes : dijhêye del rinetieuse ki n' va nén ezès coines;
    rl a: mareye-rondès-coines.
  3. coine do bwès : ôrire do bwès, a l' inglêye.
  4. Dji nel vôreu nén rescontrer el coine do bwès : C' est èn ome a nd awè sogne.
Parintaedje[candjî]

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedje[candjî]
Sinonimeye[candjî]


Ortografeyes[candjî]
Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :

Ratournaedjes[candjî]

inglêye
boket d' on payis
plaece ritirêye
Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=coine&oldid=386739»