colé

Racsegnes eciclopedikes po tos les sinses do mot «colé»

Walon (Rifondou)

Çoucial, c' est ene pådje d' omonimeye walone, ki rashonne sacwants mots walons avou l' minme ortografeye, mins di diferinnès etimolodjeyes.

Etimolodjeye 1

Bodje « col- » ‎(« cô »), avou l’ cawete « -é »; li calcaedje do francès «collier» pol sinse d' «ôrreye a mete e hatrea» est rmetou cial avou les vîs sinses pår walons.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes :
    • /kɔ.'le/ /gɔ.'le/ /kɔ.'lɛ/ /gɔ.'lɔj/
    • (po l' ôrreye) /kɔ.'lje/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /kɔ.ˈle/
• Ricepeures : co·lé

Sustantif

singulî	pluriyal
colé	colés

colé o.

1. gorea di tchvå.
2. cingue ou tchinne metowe å cô d' on tchén ou d' ene ôte biesse.
3. hatrea.
   • Djel haprè på colé s' i continowe.
4. fene pårteye metou dizo l' tiesse d' on clå.
5. pårteye d' on mousmint ki ravôteye li hatrea.
6. pinderloke ki les femes si metèt å cô.
   • On colé d' fås pieles — D.T.W.
7. dizeu del petråle, la k' gn a les foyes.

Parintaedje

• col (di tchmijhe), colet, colter
• Loukîz a : « cô »

Mots d’ aplacaedje

• gros-colé
• blanc-colé, måvi blanc-colé

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• golé : E165, E170, G205, G209
• colier : E170
• colè : C1, G205, G209
• colé : O0, O4, S117, G205, G209
• goloy : E23

E rfondou walon :

• colé : R9, R10 ^(lére), R13

Li mot n’ est nén dins : C8

Ratournaedjes

E cisse pådje ci, n’ a pont d’ ratournaedje pol mot. El pôrîz radjouter, s’ i vs plait ? Come çoula, l’ årtike rissereut d’ adrame.

Etimolodjeye 2

Do viebe «coler»

1. • L' afitche a må stî colêye.

Pårticipe erirece

	singulî	pluriyal
omrin	colé	colés
femrin	colêye	colêyes

pårticipe erirece omrin do viebe del prumire troke: «coler».

Francès

Pårticipe erirece

	singulî	pluriyal
omrin	collé	collés
femrin	collée	collées

1. Do viebe «coller» (plaker, coler, atraper).