Aller au contenu

remantchî

Èn årtike di Wiccionaire.
(Redjiblé di si remantchî)

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje « mantche » avou l’ dobe betchete « re- » di recloyaedje des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje «  » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]
  • AFE :
    • diferins prononçaedjes :
      • /ʀɛ.mã.ˈt͡ʃiː/ /ʀa.mã.ˈt͡ʃiː/ /ʀa.mã.ˈt͡ʃi/ /ʀa.mã.ˈt͡ʃɛ/ /ʀa.mã.ˈt͡ʃe/ /ʀa.mwɛ̃.ˈt͡ʃiː/ /ʀɛ̃.mã.ˈt͡ʃiː/ (36 prononçaedjes)
      • (avou simpe betchete r(i)-) /(ɛ)ʀmã.ˈt͡ʃiː/ /(ɛ)ʀmã.ˈʃiː/
    • prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀɛ.mã.ˈt͡ʃiː/
  • Ricepeures : re·man·tchî

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) remantche
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) remantchîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) remantchans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) remantchnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) remantchrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) remantchive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) remantche
pårt. erirece (dj’ a, vos av) remantchî
Ôtes codjowaedjes come waitî

remantchî (viebe å coplemint)

  1. rimete (on mantche) a èn usteye.
    • Remantche mu l’ eschoupe.
  2. rifé (ene sacwè k' a stî dismantcheye).
    • On n' såreut remantchî çou k' on a dismantchî, mins on l' pout mostrer.
    • C’ est å pî do vî meur
      K’ on s’ astoke on moumint
      Po remantchî l’ bouneur
      D’ on côp d’ cour plin les mwins Yvon Laurent (fråze rifondowe).
  3. (pus stroetmint), (mot do bastimint) rimete dadrame on bastimint.
    • I les fåt comprinde, sire …I rawårdèt ki vos lzî dnexhe les çanses k' il ont dandjî, po remantchî tot l' cwårtî d' Amécour k' a stî metou a bokets avou les canons des Prûssyins Paul-Henri Thomsin, ratournant Li diâle è cwér, ine avinteûre di Bakelandt l’èspiyon di Napolèyon à Lîdje, 2009, p. 31 (fråze rifondowe).
  4. (camaerådreçmint) (mot d’ medcén) sognî (on stroupyî).
    • Les blancs-moussîs sont la (…)
      E mitan des machenes;
      Rén ki des estroupyîs k’ i fåt bén remantchî;
      I les vont tchaspougnî, et masser et bagnî Émile Pècheur (fråze rifondowe).
  5. rimete d’ ene ôte façon.
    • C’ est ene pîce di teyåte k’ a stî remantcheye po-z esse di nosse tins.
  6. mete so pî (ene soce, èn ocupaedje).
    • Nos avans remantchî ene novele soce di scrijheus Motî Gilliard (fråze rifondowe).
  7. (rabaxhanmint) Modele:sekse rimete grosse (ene kimere).

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

[candjî]
rimete on mantche a
rifé (ene sacwè k' esteut dismantcheye)
rifé on bastimint
rifé (on stupyî)
rimete d' ene ôte façon

{ratour|rimete grosse (ene kimere). |fr= rendre à nouveau enceinte (nén ratournåve direk e francès) }}

Pårticipe erirece

[candjî]
singulî pluriyal
omrin remantchî remantchîs
femrin remantcheye remantcheyes

remantchî omrin

  1. Pårticipe erirece omrin do viebe "remantchî".
    • Vla l' schoupe k' a stî remantcheye.
    • Vla l' schoupe ki dji vs a remantchî.