remantchî
Apparence
(Redjiblé di si remantchî)
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « mantche » avou l’ dobe betchete « re- » di recloyaedje des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /ʀɛ.mã.ˈt͡ʃiː/ /ʀa.mã.ˈt͡ʃiː/ /ʀa.mã.ˈt͡ʃi/ /ʀa.mã.ˈt͡ʃɛ/ /ʀa.mã.ˈt͡ʃe/ /ʀa.mwɛ̃.ˈt͡ʃiː/ /ʀɛ̃.mã.ˈt͡ʃiː/ (36 prononçaedjes)
- (avou simpe betchete r(i)-) /(ɛ)ʀmã.ˈt͡ʃiː/ /(ɛ)ʀmã.ˈʃiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀɛ.mã.ˈt͡ʃiː/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : re·man·tchî
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | remantche |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | remantchîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | remantchans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | remantchnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | remantchrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | remantchive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | remantche |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | remantchî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
remantchî (viebe å coplemint)
- rimete (on mantche) a èn usteye.
- Remantche mu l’ eschoupe.
- rifé (ene sacwè k' a stî dismantcheye).
- On n' såreut remantchî çou k' on a dismantchî, mins on l' pout mostrer.
- C’ est å pî do vî meur
K’ on s’ astoke on moumint
Po remantchî l’ bouneur
D’ on côp d’ cour plin les mwins — Yvon Laurent (fråze rifondowe).
- (pus stroetmint), (mot do bastimint) rimete dadrame on bastimint.
- I les fåt comprinde, sire …I rawårdèt ki vos lzî dnexhe les çanses k' il ont dandjî, po remantchî tot l' cwårtî d' Amécour k' a stî metou a bokets avou les canons des Prûssyins — Paul-Henri Thomsin, ratournant Li diâle è cwér, ine avinteûre di Bakelandt l’èspiyon di Napolèyon à Lîdje, 2009, p. 31 (fråze rifondowe).
- (camaerådreçmint) (mot d’ medcén) sognî (on stroupyî).
- Les blancs-moussîs sont la (…)
E mitan des machenes;
Rén ki des estroupyîs k’ i fåt bén remantchî;
I les vont tchaspougnî, et masser et bagnî — Émile Pècheur (fråze rifondowe).
- Les blancs-moussîs sont la (…)
- rimete d’ ene ôte façon.
- C’ est ene pîce di teyåte k’ a stî remantcheye po-z esse di nosse tins.
- mete so pî (ene soce, èn ocupaedje).
- Nos avans remantchî ene novele soce di scrijheus — Motî Gilliard (fråze rifondowe).
- (rabaxhanmint) Modele:sekse rimete grosse (ene kimere).
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- ramwintchî : S117
- rèmantchî : C106, E34, O4, E1
- (è)rmanchî : O4
- ramantchè : S117
- ramantchi : C8, S117
- ramantcher : S117
- ramantchî : S109, S117
- (è)rmantchî : O4
- rinmantchî : O4
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]rimete on mantche a
- Francès : remettre un manche (fr) (nén ratournåve direk e francès)
rifé (ene sacwè k' esteut dismantcheye)
- Francès : réparer (fr), rassembler (fr)
rifé (on stupyî)
- Francès : soigner (fr), reconstruire (fr) (chirurgicalement)
{ratour|rimete grosse (ene kimere). |fr= rendre à nouveau enceinte (nén ratournåve direk e francès) }}
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | remantchî | remantchîs |
femrin | remantcheye | remantcheyes |
remantchî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "remantchî".
- Vla l' schoupe k' a stî remantcheye.
- Vla l' schoupe ki dji vs a remantchî.
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon avou ene dobe betchete
- Viebes do walon avou l' dobe betchete re- di recloyaedje
- Viebes do walon avou l' cawete -î
- Mots avou 36 prononçaedjes
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come waitî
- Motlî do walon pol bastimint
- Motlî do walon po les docteurs
- Mots do walon polant esse rabaxhants
- Mots do walon nén ratournåves mot po mot e francès
- Pårticipes erireces do walon
- Pårticipes erireces do walon avou l' cawete -î
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif