tchåforner
Apparence
(Redjiblé di tchaforner)
Etimolodjeye
[candjî]Bodje «tchåfor», avou l’ dobe cawete « -ner » des viebes
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /t͡ʃɔː.fɔʀ.ˈne/ /t͡ʃa.fɔʀ.ˈne/ /t͡ʃoː.fuʀ.ˈne/ /t͡ʃa.fuʀ.ˈnɛ/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /t͡ʃɔː.fɔʀ.ˈne/
- Ricepeures : tchå·for·ner
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | tchåfornêye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | tchåfornez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | tchåfornans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | tchåfornêynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | tchåfornêyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | tchåfornéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | tchåfornêye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | tchåforné |
Ôtes codjowaedjes | come tchicter |
tchåforner
- (viebe å coplemint) (mot d' tchåfornî) broûler dins on tchåfor.
- (v. sins coplemint) broûler pår.
- L' ignire a vnou kekyî mes ouys Foû d' on feu k' on leyeut ndaler; On moncea d' coxhes et d' moitès foyes, Aflaxhî, cåzu tchåforné — Bernard Louis (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) fé aler on tchåfor.
- (v. sins coplemint) (mot des cinsîs) tchåfer et waster a cåze do fermintaedje (pol fôraedje, li farene, les canadas, evnd).
- On stitche on baston dins l' farene po l' espaitchî d' tchåforner.
- Si on mete trop d' foumî, on tchåfornêye les raecenes.
- Divant d' ramonçler les canadas, les fåt leyî taper leu feu; sinon, i vont tchåforner — Motî del Fagne et del Tieraxhe (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) tchamossî tot djåzant des grins.
- (v. sins coplemint) (mot d’ boskiyon) nén bén souwer po do bwès nén singnî.
- Crener l' schoice d' ônea po nén k' ele tchåfornêye.
- Do bwès k' a tchåforné.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]- F. brûler.
- F. carboniser.
- F. s'échauffer.
- F. moisir.