tinkyî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje patwès latén « tendicare » (ateler) avou l’ dobe cawete « -yî » des viebes; mot cité dins l’ FEW 13/1 202a

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	tinkeye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	tinkyîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	tinkians
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	tinkeynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	tinkeyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	tinkyive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	tinkeye
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	tinkyî
Ôtes codjowaedjes	come tcheryî

tinkyî

1. (viebe å coplemint) (fizike) tinde a make (on fi d' årca…).
   • Purdoz l' tire-diåle po tinkyî les fis — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
   • N' av' nin d' l' ovrèdje po l' gros Farouk?
     Vos-ôtes ki vikèt* so blancs pêus
     K' ont l'ôto, k' fèt tinkler lès bloukes
     Prindrîz-v' pitié d'on målèreûs?...
     — Camille Gaspard.
2. (pus stroetmint) tinde foirt (ene coide d' air, d' årbalesse).
3. (v. sins coplemint) esse foirt tindou.
   • N a s' vinte ki tinkeye d' awè mindjî — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).

Ratourneures

1. a foice di tinkyî l' coide, ele sikete

Parintaedje

• tinke
• tinkiaedje, tinkia
• ritinkyî
• distinkyî

Mots d’ aplacaedje

tinkiyactif (fr. tensioactif)

Sinonimeye

tingler

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• tinkiè : S117
• tinkiyî : S117
• tinki : C65
• tinkyi : C8, C13, S117
• tinkyî : O4, S117
• tinkier : S17 p. 110, S117
• tinki.yî : S109
• tinkî : E1
• tinker : S104

E rfondou walon :

• tinkyî : R10 ^(lére), R13, R15

Li mot n’ est nén dins : S0 (k' a tingler)

Ratournaedjes

tinde foirt

• Francès : tendre ^(fr)

tinde foirt ene coide d' air, d' årbalesse

• Francès : bander ^(fr)

Pårticipe erirece

tinkyî omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "tinkyî", ki pout esse eployî come addjectif et come sustantif.
   • Dji seréve li fizik di totes mes foices, mi doet tinkyî so l’ gatchete — Jacques Desmet, On Sånî a pårt.

Addjectif

	singulî	pluriyal
omrin	tinkyî	tinkyîs
femrin padrî	tinkieye	tinkieyes
femrin padvant	tinkieye	tinkieyès

tinkyî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

1. foirt tindou (fi d' fier evnd).
2. foirt seré, tot cåzant d' ene djin.
   • Tos les cinsîs n' ont nén livré leu conte: i sont tertos tinkyîs — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).

Sinonimeye

• (po ene djin): seré, strindou, dins les strinses

Ratournaedjes

foirt tindou po on fi d' fier

• Francès : tendu ^(fr)

seré po ene djin

• Francès : tendu ^(fr), inquiet ^(fr), stressé ^(fr)