totafwait
Apparence
Plinne cogne | Spotcheye cogne |
---|---|
totafwait | ttafwait / tafwait |
Etimolodjeye
[candjî]Aplacaedje di : tot + a + fwait; (sorwalonde avou diftongaedje del piceure «pwinmwin»).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /tɔ.ta.ˈfɛː/ /tu.ta.ˈfwɛː/ /tu.ta.ˈfwe/ /tu.ta.ˈfe/ (betchfessî ai) (oyon O.OU)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /tɔ.ta.ˈfwɛː/
- Ricepeures : to·ta·fwait
Adviebe
[candjî]totafwait (nén candjåve)
- mostere l' intinsité so l' addjectif ki shût.
- C' est nén peneus ki ns estans, c' est totafwait dloujhîs. — Joseph Bodson (fråze rifondowe).
- Avinante façåde si nozêye
Avou vos fniesses a ptits cwåreas,
Vos estîz gåye come ene maryêye
Cwand l' fiesse rekinkéve totafwait!— Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 55 (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- foirt, pår, pårmint, mo, fén, mier, foû, tot, noer, totafwaitmint, completmint, ådla, bonzet, beazet, noer, moirt; Loukîz a : « totafwaitmint »
Ortografeyes
[candjî]- tot a fait : E212 (djusse come prono) (lére)
- tott à fai : E177b
- totafai : E203 (lére)
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : S109
Ratournaedjes
[candjî] rafoircixhaedje d' èn addjectif
Nén definixhant prono
[candjî]totafwait neute
- tot (totes les sacwès).
- Totafwait va bén; totafwait va cou dzeu cou dzo.
- Totafwait est houte. — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- Totafwait a candjî.
- Totafwait esteut serè.
- C' est on tchén ki cohagne totafwait.
- Cwand k' il ont arivé al måjhon, totafwait esteut evoye: les voleus avént passé dvant.
- Mins totafwait candje et tot passe,
Asteure on n’ voet pus les cårpeas,
Divins l’ nivaye fé leus portraits — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.7, “L’Hiviér” (fråze rifondowe). - Et dj' ouris bea foirci m' pinsêye
Totafwait m' schipa foû des mwins!
— Louis Lagauche, "Les belès-eures" (1928), p. 58 (fråze rifondowe). - Ni fjhoz nén atincion, savoz mamjhele, totafwait est si ctapé... — Joseph Mignolet, "Li vôye qui monte" (1933), p.9 (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- totafwait lyi passe pal goirdjete : i fåt k' i boeve tos ses cwårs.
- Loukîz a : ttafwait
Sinonimeye
[candjî]Sipårdaedje do mot
[candjî]Piceures di croejhete
[candjî]Eployî avou èn infinitif, li mot si mete todi padrî:
- schaper totafwait (nén totafwait schaper, come e francès tout sauvegarder)
Ratourneures
[candjî]Loukîz a : tot
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Adviebes do walon scrîts aplakés
- Mots avou on diftongaedje pwinmwin
- Mots do walon avou on diftongaedje
- Sorwalondes
- Mots avou l' betchfessî ai
- Mots avou l' oyon O/OU
- Mots do walon di troes pîs
- Adviebes do walon
- Mots nén candjåves do walon
- Pronos nén definixhants
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do grand Payis d' Lidje
- Mots del Basse Årdene