a
Apparence
Scrijha latén
[candjî]a | b | c | d | e | f | g | h | i | j | k | l | m | n | o | p | q | r | s | t | u | v | w | x | y | z |
A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z |
Lete A avou des faflotes
Áá Àà Ââ Ää A̧a̧ Ãã Āā Ăă Ȧȧ Ảả Åå A̋a̋ Ǎǎ A̍a̍ Ȁȁ A̐a̐ Ȃȃ A̓a̓ Ạạ A̤a̤ Ḁḁ Ąą A̭a̭ A̰a̰ A̱a̱ A̲a̲ A᷎a᷎ Ⱥⱥ ᶏ Á̧á̧ Ạ́ạ́ Á̤á̤ Ą́ą́ Á̱á̱ À̧à̧ Ạ̀ạ̀ À̤à̤ Ą̀ą̀ À̱à̱ Ấấ Ầầ Â̧â̧ Ẫẫ Ẩẩ Ậậ Â̤â̤ Ą̂ą̂ Â̱â̱ Ä́ä́ Ä̀ä̀ Ä̂ä̂ Ä̃ä̃ Ǟǟ Ä̌ä̌ Ạ̈ạ̈ Ą̈ą̈ Ä̱ä̱ Ã́ã́ Ã̀ã̀ Ã̂ã̂ Ã̌ã̌ Ã̍ã̍ Ạ̃ạ̃ Ą̃ą̃ Ā́ā́ Ā̀ā̀ Ā̂ā̂ Ā̆ā̆ Ā̊ā̊ Ā̌ā̌ Ạ̄ạ̄ Ā̤ā̤ Ą̄ą̄ Ā̱ā̱ Ắắ Ằằ Ẵẵ Ẳẳ Ặặ Ă̤ă̤ Ǻǻ Å̂å̂ Ą̊ą̊ Å̱å̱ Ǎ̧ǎ̧ Ą̌ą̌ A̤̍a̤̍ Ȧ́ȧ́ Ǡǡ Ą̈̀ą̈̀ Ą̈̂ą̈̂ Ą̈̌ą̈̌ Ą̄́ą̄́ Ā̱́ā̱́ Ą̄̀ą̄̀ Ā̱̀ā̱̀ Ą̄̂ą̄̂ Ā̱̂ā̱̂ Ą̄̌ą̄̌
Ôtès letes
Ɑɑ Ꞛꞛ Ꞵꞵ Ꝯꝯ Ðð Ɖɖ Ꝺꝺ ẟ Əə Ɛɛ Ꝫꝫ ꭡ Ⅎⅎ Ꝼꝼ ɸ ⱷ Ɣɣ Ᵹᵹ Ƣƣ Ꜧꜧ Ƕƕ Ⱶⱶ Ɩɩ Kʼĸ ƛ Ŋŋ ᴖ ᴗ Ɔɔ Ꞷꞷ ꭥ Ꞝꞝ Ȣȣ Ꝛꝛ Ʀʀ Ꞃꞃ Ꝝꝝ ꭅ Ꞅꞅ Ʃʃ Ꝭꝭ ẞß Ꞇꞇ Þþ ꭐ Ʊʊ Ꞟꞟ ꝸ Ʋʋ Ỽỽ Ꝩꝩ Ƿƿ Ꭓꭓ Ȝȝ Ꝣꝣ Ʒʒ Ꜫꜫ Ꜭꜭ Ꜯꜯ Ƨƨ Ƽƽ Ɂɂ ǀ ǁ ǂ ǃ ʘ Ꜣꜣ Ꜥꜥ
Pitites grandès letes
Lete
[candjî]pitite lete | grande lete |
---|---|
a U+0061 |
A U+0041 |
a
- prumire pitite lete et prumire voyale di l’ alfabet latén.
- chife dijh e sistinme egzadecimå.
- Li grijhe coleur avou l’ code rodje-vert-bleu (RVB) 170, 170, 170 pout si scrire « #aaaaaa » u co « #aaa » dins ene foye di stîle (CSS), avou des grandès u ptitès letes.
Note
[candjî]Cisse lete cial ni doet nén esse maxheye avou li lete foirt ershonnante di l’ alfabet cirilike : а.
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike Lete A so Wikipedia
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « ad ».
Divancete
[candjî]a (nén candjåve)
- mostere l’ aplacaedje.
- C’ esteut plaké a l’ finiesse.
- mostere li direccion.
- Dji va a Lidje.
- mostere li provnance.
- Dji l’ a yeu a Birdjite.
- (dvins on mot-fråze)
Ratourneures
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]mostere l’ aplacaedje (fråze : … au meur)
mostere li provnance (fråze : … a Birdjite)
Etimolodjeye 2
[candjî]Mot-brut (shoflaedje, li boke å lådje)
Mot-fråze
[candjî]a (nén candjåve) (avou on pont di sclameure padrî)
- mostere li djériaedje a cåze d’ ene sovnance (binåjhté cwand on s’ sovént d’ ene sacwè k’ on n’ a pus).
- A ! les beas djoûs et les belès djoyes ki dj’ avans yeu e scleyon. — Émile Pècheur.
- mostere k’ on est måvlé.
- A ! les pansous d’ tchets ! C’ est après l’ misse k’ on ratind ? — Pierre-Joseph Dosimont.
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Mots vijhéns
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Etimolodjeye 3
[candjî]Criyaedje po dire bondjoû, protche di « hê », racuzinåve avou l' inglès « hi ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /a/ /aː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a/
Mot-fråze
[candjî]- coûte manire di dire « bondjoû » a des camaerådes (a tolminme kéne eure).
- A ! les aclairixheus ! Endè vénroz mwaisquses di totes ces betråles la ?
- A !, mi ptit coulotî — Motî Léonard, p. 187 (fråze rifondowe).
- Tot m' fiestit cwand dj' rarive : c' est l' crikion dins l' hourêye,
C' est l' ome ki dj' rescontere, ki m' creye gaiymint « A ! m'fi ! » — Edmond Wartique, lijhåve so Wikisourd (fråze rifondowe).
Piceures di croejhete
[candjî]- sovint aconcoisté do no d’ l’ arinné.
- A, Emile !
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]coûte manire di dire bondjoû a des camaerådes; Loukîz a : bondjoû
Etimolodjeye 4
[candjî]Tayon-bodje latén « allium » (minme sinse).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a/ (minme prononçaedje pattavå)
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
a | as |
a femrin (djinre diferin do sfwait mot e francès)
- (plante) plante des cortis, ki dene èn agnon, fwait di 10 a 25 bokets, k’ on mete dins l’ amagnî po dner do gosse, u po l’ wårder; ki l’ sincieus no, c’ est : Allium sativum.
- Ass metou d’ l’ a e djigot ?
- I magne des as po s’ cour.
- Gn a des as di rpikêyes dins ci aireye ci.
- E moes d’ nôvimbe, on plante les as : ele dimorront dins tere tot l’ ivier. — Michel Anselme.
- I m’ fåt deus schipes d’ a po ci rcete la. — Charles Massaux.
- Ça s’ magne avou ene såce a l’ a.
Ratourneures
[candjî]- ene tiesse u ene bole d’ a : agnon di l’ a.
- sclat d’ a, schåfe d’ a, sclepe d’ a, schipe d’ a : cwårtî d’ a (boket di l’ agnon d’ a).
- ene tresse u ene tike u on rin u on tchaplet d’ as : des as arindjîs e tchinne, treyîs pal cawe, metous po esse wårdés.
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]a
tiesse u bole d’ a ; agnon di l’ a
- Francès : bulbe d’ail
sclat d’ a ; schåfe d’ a ; sclepe d’ a ; schipe d’ a
- Francès : gousse d’ail
Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike a (plante) so Wikipedia
Etimolodjeye 5
[candjî]Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- (cåzant) /a/ /e/ /ɛː/
- (riwaitant) /a/ /ɛ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a/
- diferins prononçaedjes :
Codjowas
[candjî]a
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî do viebe awè/aveur
- Dj’ a fwin, dj’ a soe, dj’ end a m’ sô.
- Li cinsî a on novea tracteur.
Ortografeyes
[candjî](1ire djin)
(3inme djin)
Ratournaedjes
[candjî]riwaitant (3inme djin)
Divancete
[candjî]a (nén candjåve)
- a.
- e.
- Ène gazète a walon.
- Ene gazete e walon.
- Côper a boukèts. — Motî d’ Cerfontinne.
- Côper e bokets.
- Ène gazète a walon.
- ås
- taper a cayôs, taper a gayes. — Motî do Coûtchant walon.
- taper ås cayôs, taper ås gaeyes.
- taper a cayôs, taper a gayes. — Motî do Coûtchant walon.
Codjowa
[candjî]- indicatif prezintrece, troejhinme djin do singulî avwê/avwêr
- dj’ai, il a, nos avons, vos avez, is ont. — Motî d’ Nivele, a « avwê(r) ».
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Codjowa
[candjî]a
Categoreyes :
- Scrijhas d' l' alfabet latén
- Letes
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon d' on seu pî
- Mots do walon vinant do latén
- Divancetes do walon
- Mots nén candjåves do walon
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots ki l' rifondowe est dins l' motî Bal-Germain do payis d' Djanmioû
- Mots do walon ki vnèt d' on mot-brut
- Mots-fråzes do walon
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' inglès
- Mots ki s' prononcèt parey totavå
- Sustantifs do walon
- Sustantifs d' on djinre diferin do sfwait mot e francès
- Motlî do walon po les nos d' plante
- Mots do walon esplikés pa leu no sincieus
- Mots ki sont dins S3
- Mots ki l' rifondowe est dins S3
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Mots ki sont dins l' croejhete di Nivele
- Mots do walon scrîts e Feller
- Mots do walon scrîts e Feller d' on seu pî
- Divancetes do walon scrîtes e Feller
- Mots nén candjåves do francès
- Codjowas do walon scrîts e Feller
- Mots del Basse Årdene sicrîts e Feller
- Mots do Coûtchant walon scrîts e Feller
- Mots do francès
- Francès
- Mots do francès d' on seu pî
- Codjowas do francès
- Mots do francès scrîts come e walon