wåde
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje vî francike * « wardôn » Svierba do viebe « wårder ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /wɔːt/ /waːt/ /woːt/ /wɒːt̹ʲ/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /wɔːt/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
wåde | wådes |
wåde femrin
- (todi singulî) waerantixhaedje d' ene sakî ki vs wåde.
- Al wåde di Diu et sint Lambiet.
- (todi singulî) droet di wårder les efants, après on divoirçaedje.
- Ci n' est nén sovint l' popa k' a l' wåde des efants.
- longowe boesse k' on mete ene fene sacwè ådvins, pol bén wårder.
- I v’sonla qui s’vwès, pus doûce qui l’ombåde
Qui l’vint zuzinêye qwand l’êreûre apond,
I v’sonla qui s’vwès, pus doûce qu’ine ombåde,
Dispièrtéve vosse coûr qui dwèrméve è s’wåde
— Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.76.
- I v’sonla qui s’vwès, pus doûce qui l’ombåde
- (pus stroetmint) boesse di cigaretes.
- L' etrindjir a stî touwé å Gai-Molin ou ôte pårt, s' poite-manoye et s' wåde n' ont todi nén stî rtrovés … — Paul-Henri Thomsin, ratournant Maigret èt l’danseûse d’å Gai-Moulin, 1994, p. 17 (fråze rifondowe et rarindjeye).
Ratourneures
[candjî]- aveur wåde
- n’ aveur wåde : nén prinde asteme a ene sacwè k' on-z î dvreut.
- mete el minme wåde
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (droet di wårder les efants)
Ortografeyes
[candjî]E rfondou walon :
Codjowas
[candjî]wåde
- indicatif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « wårder ».
- suddjonctif prezintrece, prumire et troejhinme djins do singulî, do viebe « wårder ».
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « wårder ».
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]{{Orto
| wåde = E34
| aude = C9
| wåde = R13 }}
Ratournaedjes
[candjî]boesse di cigarettes
- Francès : boîte de cigarettes
al wåde
- Francès : sous la protection de (fr), au nom de (fr)
n' aveur wåde di
- Francès : n'avoir garde de (fr), ne pas faire attention (fr)
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do vî francike
- Sivierbas do walon
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Sustantifs do walon todi singulîs
- Mots do walon avou des ratourneures
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas do cåzant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas do rwaitant do Suddjonctif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon