djudjî

Walon (Rifondou)

Tayon-bodje latén « judicare » ‎(« jūdĭcare ») (minme sinse).

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	djudje
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	djudjîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	djudjans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	djudjnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	djudjrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	djudjive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	djudje
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	djudjî
Ôtes codjowaedjes	come waitî

(djustice) decider cwè po ene djin ametowe e tribunå.
- Nacer Abuzayid fourit dismaryî d' foice pa on tribunå a cåze k' il aveut stî djudjî come pardjureu. — Lucyin Mahin.
dire si ene djin a bén fwait ou nén.
- I n' fåt nén djudjî ls efants, les traitî d' canayes, di laids hasses, di losses. — François Nyns (fråze rifondowe).
- Mi, dji n' djudje nouk. Et minme cwand dj' djudje, mi djudjmint est veur, a cåze ki dji n' so nén tot seu: dj' a avou mi li Pere, ki m' a-st evoyî. — Jean-Marie Lecomte, Evandjîle sint Djan (ratournaedje) (fråze rifondowe).
diner ene avirance so ene muzeure.
- Schoûtez, mi efant,
  Si ene tote pitite crawêye pondeure,
  Vis endè fwait dedja tant vey,
  Djudjîz, å cour ki vos ctaeyîz,
  Kibin vosse flitche doet toumer deure ! — Martin Lejeune, "Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune" p. 105, "L’amour atrape lu pètche" (fråze rifondowe).
(v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « di ») si fé ene idêye d' ene sacwè.
- Come vos ndè poloz djudjî, li Societé Walone contéve totès djins d' cwè. — Joseph Mignolet, "Li walon å payîs di Lîdje" (1938), p.48 (fråze rifondowe).

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

decider cwè po ene djin ametowe e tribunå