fiesti
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « fiest- » (« fiesse ») avou l’ cawete di codjowaedje « -i » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : Prononçaedje a radjouter
- prononçaedje zero-cnoxheu : Prononçaedje a radjouter
- Ricepeures : fies·ti
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | fiesti / fiestixh |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | fiestixhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | fiestixhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | fiestixhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | fiestirè / fiestixhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | fiestixheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | fiestixhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | fiesti |
Ôtes codjowaedjes | come prusti |
fiesti (viebe å coplemint)
- fé fiesse po (ene sakî, ene rimimbrance ki rvént a tinzayeure).
- Et cwand i s' ritourna sol campagne disseulêye, Ki torade ene muzike fiestixheut d' ses acoirds, I pinsa lére å cour d' ene Årdene abandnêye "Vicåreye sins plaijhi, disseulance disk' al moirt !". — Louis Lagauche (fråze rifondowe).
- Gn a lontins k' nos vléns fiesti çoula, nozôtes, après çou k' ces mildius la vs åront fwait vey. — Lucien Somme (fråze rifondowe).
- Mi grand-mame k' a vnou å monde dilé Lidje, m' a raconté kimint çk' on fiestixheut Noyé cwand elle esteut ptite — Gabriyel & Gabriyel.
- fé passer doûçmint l' mwin sol pea (d' ene djin, d' ene biesse).
- Tchaeconk si plaijheut a ls inmer,
A fiesti leus rôzès tchoufletes. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.83, “Li Vôye di l’Eglise” (fråze rifondowe). - C' est vos ki m' a fwait l' åmonne d' on clairisse po faxhete,
Les sospirs di vos hés fiestixhént mes prumîs pas
— Louis Lagauche, "L' inmant", Li tchanson del Mouze, (1947), p. 109 (fråze rifondowe). - Loukî l' avoenne ki gurneye ou les crompires ki groxhixhèt tot boslant l' rahoplaedje, tchipoter e l' ovroe, aler al Sint-Djåke, fiesti s' feme ou coleber avou l' vijhene, vo t' la des påjhûlistés. — Serge Fontaine (fråze rifondowe).
- Li mwaisse fiestixheut ses scolîs so l' droete sipale tot côp k' amoennént on novea trezôr (Jacques Henrotte, ratournant Daniel Barbez).
- Tchaeconk si plaijheut a ls inmer,
- (imådjreçmint) inmer.
- Mins grand-pere on djoû rinda l’ åme :
Il aveut trop bén fiesti l’ tchiket. — Martin Lejeune, “Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.185, « Lu såbe du m’ grand-pêre » (fråze rifondowe).
- Mins grand-pere on djoû rinda l’ åme :
Parintaedje
[candjî]- fiestixhant
- fiestixhaedje, fiestixheu, fiestixhåd, fiestixhåve
- fiestiyî
- rifiesti
- kifiesti
- Loukîz a : « fiesse »
Sinonimeye
[candjî]Contråve
[candjî]- (fé passer doûçmint l' mwin sol pea d' ene biesse): prinde a rdule-poy
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]fé fiesse a, po
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | fiesti | fiestis |
femrin | fiesteye | fiesteyes |
fiesti omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "fiesti".
- Il avént fiesti ses 85 ans e moes d' may, ey e moes d' djulete, ele moreut.
Ratournaedjes
[candjî]Codjowa
[candjî]- indicatif prezintrece, prumire djin do singulî, do viebe « fiesti »
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece, do viebe « fiesti »
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' cawete -i
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come prusti
- Viebes del cwatrinme troke
- Mots do walon avou on sinse imådjrece
- Pårticipes erireces do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif
- Codjowas do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon