håler
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje * « hallôn » (« assouwer »), kécfeye avou assaetchance do bodje «ardere» (broûler); çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /hɔː.le/ /hɒː.le/ /haː.le/ /haː.liː/ (betchfessî å, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /hɔː.le/ aschoûtez lu
- Ricepeures : hå·ler
Viebe
[candjî]håler (viebe å coplemint)
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | håle |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | hålez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | hålans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | hålnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | hålrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | håléve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | håle |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | hålé |
Ôtes codjowaedjes | sipepieus tåvlea |
- bruni l' pea d' ene djin, tot djåzant do solea.
- Et vla l' gasse kiminceye avou ene grande djoye d' efant
Ki rglatixh, plinne et franke, so tos ces deurs vizaedjes
Ki l' tchôd solea d' awousse håla coleur do grin — Henri Simon (fråze rifondowe).
- Et vla l' gasse kiminceye avou ene grande djoye d' efant
- souwer å solo tot djåzant del tere.
- èt, d’zos l’ustèye qui faît dès hopes
tot k’tèyant lès rôyes dè tchèrwé,
lès cwårts èt lès roukes si fondèt,
li tére si brîhe, si strûle èt håle
— Henri Simon, Li pan dè Bon Diu, Li sèmèdje.
- èt, d’zos l’ustèye qui faît dès hopes
- (viebe å prono) dimorer e plin solo afîsse di anoeri l' pea.
- Valets, båsheles, tote ene djournêye,
Å tchôd solo s’ vinént håler. — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.89, “Vîx Souv’nir” (fråze rifondowe).
- Valets, båsheles, tote ene djournêye,
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Pwaire minimom
[candjî]haler (saetchî des bateas, tot cåzant di tchvås sol rivaedje)
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
- håler : E1
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon vinant do latén
- Viebes do walon avou l' cawete -er
- Mots avou l' betchfessî å (halcrosse rîlêye)
- Mots do walon avou des eredjistrumints odios
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come bouter
- Viebes å prono do walon
- Mots do grand Payis d' Lidje