hårdêye
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Bodje « hård- » (« håre ») avou l’ cawete « -êye ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /hɔːʀ.ˈdɛːj/ /haːʀ.ˈdɛːj/ /oːʀ.ˈdeːj/ /aːʀ.ˈde/ /aʀ.ˈdi/; miersipepieuzmint e l’ notule ALW 6.168 ; (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /hɔːʀ.ˈdɛːj/
- Ricepeures : hår·dêye
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
hårdêye | hårdêyes |
hårdêye femrin
- loyén fwait avou ene oizire, ene schinire u ene ôte coxhe u pårteye di plante.
- On lyi aveut côpé li hårdêye di s' tcherowe — Vîs papîs des Scabins di Rwène, rnaxhis pa Louis Remacle (fråze rifondowe).
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
- (mot d' banslî) loyén d' vete så po tni eshonne les mwaissès coisses do tchena (a l' oraye do panî).
- (mot des cinsîs) loyén d' vatche.
- loyén po tni l' djeu après les coines des boûs.
- (pa stindaedje) tchinne (di fier).
- (vî mot d' dieleu) fessaedje di håres di tcharnale metowes po ritni l' tere dins les taeyes des cårires di diele. F. tressage.
- oizire (k' on texhlêye po fé des meubes).
- Les vîs, cwand i n' savént pus hope, i dnént leus messaedjes di leu fåtûle di hårdêyes (J. Boucher) F. osier.
- (imådjreçmint)atnance morale.
- Bén c' est did çoula dabôrd k' i nos fåt dvizer: des vatches et des loyéns - des mo foitès hårdêyes - k' atnént eshonne li viye sôcieté rwandesse — Lucyin Mahin. F. attache, lien de solidarité.
- (novea mot efoirmatike) loyén éndjolike ki revoye otomaticmint, tot clitchant dissu on mot, eviè ene pådje metowe so ene ôte copiutrece d' ene rantoele u d' on ruslî.
- Gn a sacwantès nouvès hårdêyes a vey avou l' walon a l' aberteke di nosse waibe.
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî](loyén fwait avou ene plante): håre (hårt)
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :