Aller au contenu

hårdêye

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : hardeye.

Etimolodjeye 1

[candjî]

Bodje « hård- » ‎(« håre ») avou l’ cawete « -êye ».

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
hårdêye hårdêyes

hårdêye femrin

  1. loyén fwait avou ene oizire, ene schinire u ene ôte coxhe u pårteye di plante.
    • On lyi aveut côpé li hårdêye di s' tcherowe — Vîs papîs des Scabins di Rwène, rnaxhis pa Louis Remacle (fråze rifondowe).
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
  1. (mot d' banslî) loyén d' vete så po tni eshonne les mwaissès coisses do tchena (a l' oraye do panî).
  2. (mot des cinsîs) loyén d' vatche.
  3. loyén po tni l' djeu après les coines des boûs.
  4. (pa stindaedje) tchinne (di fier).
    hårdêye d' îpe : tchinne avou on crotchet po loyî l' îpe å lamea.
  5. (vî mot d' dieleu) fessaedje di håres di tcharnale metowes po ritni l' tere dins les taeyes des cårires di diele. F. tressage.
  6. oizire (k' on texhlêye po fé des meubes).
    • Les vîs, cwand i n' savént pus hope, i dnént leus messaedjes di leu fåtûle di hårdêyes (J. Boucher) F. osier.
  7. (imådjreçmint)atnance morale.
    • Bén c' est did çoula dabôrd k' i nos fåt dvizer: des vatches et des loyéns - des mo foitès hårdêyes - k' atnént eshonne li viye sôcieté rwandesse Lucyin Mahin. F. attache, lien de solidarité.
  8. (novea mot efoirmatike) loyén éndjolike ki revoye otomaticmint, tot clitchant dissu on mot, eviè ene pådje metowe so ene ôte copiutrece d' ene rantoele u d' on ruslî.
    • Gn a sacwantès nouvès hårdêyes a vey avou l' walon a l' aberteke di nosse waibe.

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

(loyén fwait avou ene plante): håre (hårt)

Sinonimeye

[candjî]
  • (coplaedje éndjolike inte deus waibes) : loyén, loya

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C8, G209

Ratournaedjes

[candjî]
loyén avou ene pårteye di plante
coplaedje éndjolike inte deus waibes