herer

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Tayon-bodje tîxhon « Her » (çoula) avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes, sorlon — Motî Haust. les walons årént compris li tîxhon « Geb her » (dinez çoula) come on viebe (etimolodjeye nén acertinêye) (oudonbén di hier, cial?).

Prononçaedje

AFE :
- diferins prononçaedjes : /hɛ.ˈʀe/ /ɛ.ˈʀe/ /ɛ.ˈʀɛ/ (H prumrece)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /hɛ.ˈʀe/
Ricepeures : he·rer

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	here
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	herez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	herans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	hernut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	herrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	heréve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	here
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	heré
Ôtes codjowaedjes	come bouter

herer (viebe å coplemint)

fé moussî (ene sacwè) dins on stroet passaedje.
- Èle here todi s’ grognon ewou k’ on freut bén sins leye.
- Nost ome ala herer s' messaedje el boesse ås letes. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.68 (fråze rifondowe).
- Et s' here erî di t' tåve
  Li spér del metchansté — Louis Lagauche (fråze rifondowe).
- Ti n' årès k' a fé on trô, et-z î herer t' bresse disk' å keûte — Anatole Marchal (fråze rifondowe).
- Nos vikans co trop sovint avou les creyinces ki les diyalectolodjisses walons nos ont heré el tiesse — Lorint Hendschel.
- D' on côp d' dint, dji råye li tiesse a on boket d' frut, pu djel here e souke ki s' vént plaker sol schiråde — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
- Mins, come dji so todis flåwe èt hal’crosse,
  Et qu’dj’a so m’tåve dès prudjes èt dès ôl’mints,
  Ni v’côrcîz nin, si, po scrîre sorlon m’gos’,
  Dj’a hèré m’pène èl botèye… ås lav’mints !
  — Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.171.
- Prindoz ç' fagot la di spenes et herez lyi e gozî ! — Paul-Henri Thomsin, ratournant e walon Walon’rèye, tére di lédjindes, 1998, p. 12 (fråze rifondowe).
(viebe å prono) si muchyî, si respouner.
- —Tins, atrape, Beau Nuage!!
  Patch! ine savate après l’ sôlêye. Ci fout l’ signâl, èt les hèrvês di totes les cognes aplovît so li s’crène dè pauve potince, qui n’ sét wice si hèrer èt houkî s’ feume— Joseph Vrindts, Tot tûsant (1924), Beau nuage, p.300.