kitrågnî
Apparence
Plinne cogne Lidje-Årdene (betchete sipotchåve) |
Cogne Nameur-Tchålerwè (betchete nén spotchåve) |
Sipotcheye cogne Lidje-Årdene |
---|---|---|
kitrågnî | cotrågnî | ctrågnî |
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « trågn- » (« trinner ») (bodje coinrece come « tchinne » a « tchågne ») avou l’ betchete « ki- » des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ki.tʀɔːɲ.ˈɲe/ /ki.tʀɔː.ˈɲe/ /ky.tʀɔːɲ.ˈɲiː/ (betchfessî å)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ki.tʀɔː.ˈɲiː/
- Ricepeures : ki·trå·gnî
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | kitrågne |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | kitrågnîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | kitrågnans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | kitrågnnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | kitrågnrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | kitrågnive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | kitrågne |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | kitrågnî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
kitrågnî
- (v. sins coplemint) waire bodjî tot dmorant sins rén fé.
- I passe si tins a ctrågnî avå l’ måjhone — Motî Forir (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) apicî et coscheure (avou l' idêye di trinner dins l' poûssire).
- (viebe å prono) : Loukîz a : « si kitrågnî ».
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
- Loukîz a : « trinner »
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
- kitråyner : vî rfondaedje (rifondaedje ricandjî enawaire)
- kitrådjner : vî rfondaedje (rifondaedje ricandjî enawaire)
Ratournaedjes
[candjî]Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | kitrågnî | kitrågnîs |
femrin padrî | kitrågneye | kitrågneyes |
femrin padvant | kitrågneye | kitrågneyès |
kitrågnî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)
- trinné e poûssire.
- Awè, i riskêye di s' fé broyî l' cour, i riskêye do vey s' no ctrågnî el corote, do vey ses pus doûcès espérances toumer e-n ene blesse. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.17 (fråze rifondowe).
Ratournaedjes
[candjî]apicî et coscheure (avou l' idêye di trinner dins l' poûssire)
Sourdants
[candjî]Rifondaedje : Bate di dvizes so Berdelaedje
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon avou ene betchete ki-/co-/c-
- Viebes do walon avou l' betchete ki-
- Viebes do walon avou l' cawete -î
- Mots avou l' betchfessî å
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come waitî
- Viebes å prono do walon
- Mots do grand Payis d' Lidje
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes
- Addjectifs do walon metous padvant ou padrî