miner

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye 1

Tayon-bodje latén « minare », çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /mi.ˈne/ /mɔ̃.ˈne/ /mwɛ̃.ˈne/ /mwɛ̃ʀ.ˈne/ /mwɛ̃ʀ.ˈnɛ/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /mɔi.ˈne/
• Ricepeures : mi·ner

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	moenne
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	minez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	minans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	moennnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	moennrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	minéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	moenne
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	miné
Ôtes codjowaedjes	sipepieus tåvlea

miner

1. (viebe å coplemint) aler avou (ene sakî, ene biesse) tot lyi mostrant l' voye.
   • Il a miné les vatches el pasteure.
   • Et l’ sotreye el minéve tchaeke côp
     Diviè l’ plaece wice k’ esteut l’ sårcô
     K’ ahoutéve li djoye di s’ pôve åme. — Louis Lagauche, Tchansons tchusèyes, (1908-1912), «Dièrinne vûsion» p.99 (fråze rifondowe).

   On dit eto: kidure.

   i fåt miner si tchvå come on l' kinoxhe : i fåt waitî d' fé avou les djins, tot-z acontant leu caractere.

2. (tot djåzant d' ene biesse di cinse) hertchî, [[poirter.
   • Cwand c' est k' i dvèt miner ene grosse tchedje,
     I sont bén dvins des poennes ;
     Femes et efants et tot l' manaedje,
     I saetchèt tos eshonne. — François Barillié, L'Âgne da Dèra, divins Li camarad′ dè l'joie, 1852, p.23 (fråze rifondowe).
3. fé avanci comifåt (ene oto, evnd.).
   • I moenne ddja bén l' oto di s' pa.
4. tini ene cinse, ene handele.
   • N' est ç' nén l' ome k' i fåt po miner Bele Fontinne, po distrîxhî ses tchamps et ahiver ses teres ? — Joseph Mignolet, "Al bèle fontinne, comèdèye è treûs-akes", 1924, p.42 (fråze rifondowe).
5. (viebe å coplemint) fé on brut.
   • Mamjhele, fjha Janete tot s' tapant a ses djnos, åyîz pitié di mi ptite andje k' e-st ås strins, dji n' a k' leye so cisse tere et l' brut k' vos minez cial mel va touwer. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.64 (fråze rifondowe).
6. (viebe å coplemint) viker, fé ene sacwè.
   • K' on beveu d' aiwe e-st anoyeus,
     K' i doet miner ene trisse veye ! — Henri Forir, Blouwett lîgeoiss, Li Li paskeie è l'vin, 1843, p.16 (fråze rifondowe).
   • E leu palå frismint flori,
     I minèt la ene veye di caresse. — Jean Dessard, D'ine cohe so l'aute, 1939, p.23, So l' crèstê d' ôr (1939) (fråze rifondowe).

II. [v. a nén dit coplemint] kidure ene oto.

1. • On n' pout nén miner divant 17 ans.

III. si miner [v.pr.] si cdure. I n' s' a nén bén miné, et dvant l' minisse, cobén. F. se conduire, se comporter.

Ratourneures

1. miner l’ araedje

Parintaedje

• mineu, minaedje, minance, moennrece
• aminer, aminaedje, aminer
• eminer
• raminer
• reminer
• porminer, pormineu, porminåde
• kiminer

Mots d’ aplacaedje

• miner evoye

Sinonimeye

kidure

Ratournaedjes

fé aler

• Francès : conduire ^(fr), mener ^(fr)

Etimolodjeye 2

Tayon-bodje latén « minare », çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	mene
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	minez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	minans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	minnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	minrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	minéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	mene
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	miné
Ôtes codjowaedjes	come copiner

miner

1. mete des menes.

Ratournaedjes

mete des menes

• Francès : miner ^(fr)