préjhî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]S’ i gn åreut ene sakî ki sepreut cwè åd fwait di l’ etimolodjeye di « préjhî », el pout stitchî vaici.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /pʀe.ˈhiː/ (betchfessî jh, halcrosse rîlêye)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /pʀe.ˈʒiː/
- Ricepeures : pré·jhî
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | préjhe |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | préjhîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | préjhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | préjhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | préjhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | préjhive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | préjhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | préjhî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
préjhî (viebe å coplemint)
- avirer (on pris).
- Mes wants, on m' les a préjhî troes francs et dmey — Motî Forir (fråze rifondowe).
- bén inmer, dire do bén di.
- I s' a fwait préjhî d' ses mwaisses — Motî Toussaint (fråze rifondowe).
- On-z årè bea préjhî l’ borgogne
Ou tos les ôtes véns ki vnèt d' ôte pårt;
Li gosse etrindjir mi cafogne,
Ossu c' n'est nén çoula k' i m' fåt. — Louis Lagauche, "L' inmant", (1947), Li briyolet, Tchanson d’on vî Hutwès, p. 143 (fråze rifondowe). - Nos préjhans nosse payis d' Måmdey, li pus bea dizo l' cir — Henri Bragard (fråze rifondowe).
- vanter toursiveuzmint.
- I cåzéve si lingaedje da sinne et i cminça pa ecinser et préjhî les djins do viyaedje — Lucyin Mahin, Vera.
Parintaedje
[candjî]- préjhaedje, préjheu, préjhrece
- préjhyî, préjhiaedje, préjhieu
- forpréjhî
- dispréjhî, dispréjhaedje
- mepréjhî, mepréjhant
- dismepréjhî, dismepréjhant
Sinonimeye
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | préjhî | préjhîs |
femrin | préjheye | préjheyes |
préjhî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "préjhî".
- Il est foirt préjhî di s' patron — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Les noû-Recsisses ramoennèt des forpassêyès idêyes ki n' sont préjheyes ki pa des rescoulêyès djins — Jean Thoune (fråze rifondowe).