prandjire

Loukîz eto : Prandjire.

Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye[candjî]

Bodje « prandiaria » (eure do dinner) dedja e vî francès « prangiere » avou on sinse ene miete diferint ; çou ki dene on mot avou l’ cawete « -ire ».

Prononçaedje[candjî]

AFE :
- diferins prononçaedjes : /pʀɑ̃.ˈd͡ʒiːʀ/ /pʀɑ̃.ˈd͡ʒɛːʀ/ /plɑ̃.ˈd͡ʒɛːʀ/ /pʀɔ̃.ˈd͡ʒiːʀ/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /pʀɑ̃.ˈd͡ʒiːʀ/ ^{aschoûtez lu} u ^{aschoûtez lu}
Ricepeures : pran·djire

Sustantif[candjî]

prandjire femrin

doirmaedje après aveur nonné (magnî a nonne), tot djåzant des djins; sovint dins l’ ratourneure : «fé prandjire» u «fé prandjire».
- Èm nene fwait s' prandjire après l' dinner — Motî del Lovire (fråze rifondowe).
- Proficiate, saiss, fré, pol gros lot ! Fwaiss prandjire ? — Édouard Remouchamps, dins Tåtî l' perikî (fråze rifondowe).
- Ciste après-nonne la, i lujheut les cwate soleas et l' påjhûle Noersipene fijheut prandjire, sitindou dsu l' yebe dilé çou k' aléve divni Mouze — José Schoovaerts (fråze rifondowe).
(mot des cinsîs) ripoizaedje des biesses, a nonne, dizo ene plaece avou d' l' ombrire, et co motoit d' l' aiwe.
- Les ciwagnes cotinouwént leu prandjire e nos waitant d' on rwåd si doûs k' on åreut dit k' il esteut cåzu soriant — Louis Baijot (fråze rifondowe).
plaece ki l' bisteu s' î rmete sol tins d' nonne.
tins d' nonne.
- Li londmwin a prandjire, Ene oto do choter, Tijhneye on tchåraban (H. Petrez).
- I n' li fåt djamåy aler trover tins d' prandjire, målureus, vozôtes !
rl a:

F. temps de midi.

a prandjire u : el prandjire u : del prandjire : tins d' prandjire.
- Vinoz el prandjire (A. Balle).
- Il a vnou del prandjire (L. Remacle). rl a:
rivni e prandjire : raboirder (rintrer el måjhone) tins del prandjire, u a on moumint k' on n' s' î atind nén.

F. rentrer à l'improviste.
(mot d' sincieus) termene ki shût ene boune eurêye.
- C' est normå ki l' coir soeye tot pzant tins del prandjire.
rl a: prandjrece.

F. période post-prandiale.

Ratourneures[candjî]

souner prandjire
- A dj’ ètindu ?
  Lès ritchitchi-batisse-cowitches,
  Lès coqs tchanter à mèseure avou l’èclume do mârchau,
  Lès tchins bawyî après lès tch’faus,
  L’anjélus qui sone prandjêre !
  — Jacques Desmet, Dêrènes bates, Mélin, 2014.

Parintaedje[candjî]

Mots d’ aplacaedje[candjî]

Sinonimeye[candjî]

(doirmaedje sol tins d' nonne, des côps djusse dins l' ratourneure: «fé ~»): croket, niket, cwårt, midi, nonnêye
(plaece do bisteu sol tins d' nonne): prandjloe