take

Çoucial, c' est ene pådje d' omonimeye walone, ki rashonne sacwants mots walons avou l' minme ortografeye, mins di diferinnès etimolodjeyes.

Racsegnes eciclopedikes po tos les sinses do mot «take»

Walon

Etimolodjeye 1

Calcaedje di l’ almand "Tak" (minme sinse); mot cité dins l’ FEW 17, 298a.

Ene take sicultêye e 1777

Prononçaedje

• AFE :
  • /tak/ (minme prononçaedje pattavå)

Sustantif

singulî	pluriyal
take	takes

take f.

1. grosse plake di scroufier, sovint avou des dessins scultés dsu, metowe dressêye dins on trô do meur di l' aisse dins les måjhones walones did dinltins, et insi ki tchåféve li bele plaece, avou.
   • Dins les anêyes 1960, les vîwarîs ricwerént les takes, ki les djins vindént pacô po ene crosse di pwin.
2. grosse plake metowe so l' plantchî d' l' aisse.
   • Si vs avoz froed vos pîs, metoz les sol take (Motî Forir).
3. (mot d' houyeu) divant k' i gn åye des rays ezès fosses, tchaekene des grossès plakes fijhant on plantchî wice ki les berlinnes rôlént.
4. tote grosse plake di fier et d' fonte, aprume les cenes ki siervèt d' covra.
   • Pwis on s' ritrova so l' aite, divant l' tombe del famile. La, li fossî nos ratindeu. Il aveut ddja rsaetchî les grossès takes di croufier leyant å lådje li grande gueuye do cåvô (J.P. Dumont)
   • Dj' elzès veyeu ki sôdént les takes å chalumo, po fé les meurs do depot d' petrole.
   • Li take del citere (Motî do Coûtchant walon).

Ratourneures

1. (di måjhon)
   1. >> tchambe di take; u: >> tchambe al take : bele plaece.
   2. >> Cwareme el take ! Cwareme el take ! : Criyaedje des efants k' alént poirter l' benite aiwe dins les måjhons, et k' on n' lezî dnéve pont d' dringuele.
2. (di fosse)
   1. >> plat d' takes; u: >> pavé d' takes; u: >> plantchî d' takes : tacaedje.

      Dinltins, gn aveut des plantchîs d' takes ki la wice ki les berlinnes si dvént schåyî (candjî d' voye).

   2. >> take e cour : take cåvlêye å mitan, come on cour.

Parintaedje

• tacaedje
• tacot (!!! a-z aveuri)
• tacon, taket

Mots d’ aplacaedje

tchambe al take

Ortografeyes

Divant 1900 :

• take : E212
• tak : E203
• tack : E212

Sicrijhas do 20e sieke (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• take : C8, E1, O0, S0
• taque : O0

E rfondou walon :

• take : R9, R11 ^(lére)

Li mot n’ est nén dins : R13

Si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « take », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el djivêye.

Ratournaedjes

± plake di scroufier des tchminêyes

• Almand : Tak ^(de)
• Francès : taque ^(fr); tchambe al take : salon; (industreye) blindage métallique.
• Gåmès : taque

Etimolodjeye 2

calcaedje do francès « taxe » (minme sinse) (avou disploctaedje des trokes di cossounes å coron)

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /taks/ /tak/
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /tak/

Sustantif

singulî	pluriyal
take	takes

take f.

1. cwårs a payî a l' estat, po l' fé tourner.
   • Li take do pan, del tchå (Motî Forir).
   • Fåt bén payî s' take po ki l' siervice si fwaiye (Motî Forir).
   • Il a stî rclamer po s' take (Motî Forir).
   • Gn è ra ene novele take (Motî Forir).
   • Di ç' tins la, po payî l' take del vweteure, el faleut pezer (A. Moch).
   • Li dit Djan Colas Douni årè l' tiesse côpêye a raeze des spales, a cwè nos l' codånans al confiscåcion d' tos ses meubes et imeubes å profit di si Ecselance Dame d' Ascote do Ban di Viyance, les dits frais del porshûte disdûts a nosse take (Vîs papîs, ratournés pa Ernest Benoit).

Ratourneures

1. >> Take sol Valeur Radjoutêye : sôre di take nén direke, la k' l' estat prind on porcintaedje sol valeur int li pris k' on-z a atchté, et l' ci k' on-z a vindou ene martchandijhe.

Parintaedje

• tacser
• tacsåcion
• tacsaedje

Mots d’ aplacaedje

Take sol Valeur Radjoutêye

Sinonimeye

• taeye, contribucions, tacsåcion, tacsaedje, droets

Ortografeyes

Divant 1900 :

• tak : E203

Sicrijhas do 20e sieke (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• takse : S0
• taxe : FO4 a "taxe"
• take : FO4, FE1 a "taxe"

Li mot n’ est nén dins : R13

Si vos irîz rnaxhî dins des ôtes motîs, et trover l’ mot « take », riherez ciddé li scrijha do mot ki vos î avoz trové, et l’ rahouca do motî el djivêye.

Ratournaedjes

± cwårs a payî a l' estat

• Arabe : [[]] =
• Arabe marokin : ضريبة Modele:ral 0ariba
• Inglès : taxe
• Francès : taxe ^(fr), impôt ^(fr)
• Neyerlandès : belasting

Inglès

Prononçaedje

• AFE : /teɪk/

Viebe

to take v. å coplemint

1. prinde.

Codjowas

take Modele:Cos-en-pr