take

Èn årtike di Wiccionaire.
Aller à la navigation Aller à la recherche

Walon (Rifondou)[candjî]

  • Ene take (sinse 1) sicultêye e 1777

    Ene take (sinse 1) sicultêye e 1777

Etimolodjeye 1[candjî]

Calcaedje di l’ almand « Tak » (minme sinse); mot cité dins l’ FEW 17 298a.

Prononçaedje[candjî]

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
take takes

take femrin

  1. grosse plake di scroufier, sovint avou des desséns scultés dsu, metowe dressêye dins on trô do meur di l' aisse dins les måjhones walones did dinltins, et insi ki tchåféve li bele plaece, avou.
    • Dins les anêyes 1960, les vîwarîs ricwerént les takes, ki les djins vindént pacô po ene crosse di pwin.
  2. grosse plake metowe so l' plantchî d' l' aisse.
    • Si vs avoz froed vos pîs, metoz les sol take. — Motî Forir (fråze rifondowe).
  3. (mot d’ houyeu) divant k' i gn åye des rays ezès fosses, tchaekene des grossès plakes fijhant on plantchî wice ki les berlinnes rôlént.
  4. tote grosse plake di fier et d' fonte, aprume les cenes ki siervèt d' covra.
    • Pwis on s' ritrova so l' aite, divant l' tombe del famile. La, li fossî nos ratindeu. Il aveut ddja rsaetchî les grossès takes di croufier leyant å lådje li grande gueuye do cåvô. — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
    • Dj' elzès veyeu ki sôdént les takes å chalumo, po fé les meurs do depot d' petrole.
    • Li take del citere. — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
Ratourneures[candjî]
  1. (di måjhon)
    1. tchambe di take u: tchambe al take : bele plaece.
    2. Cwareme el take ! Cwareme el take ! : Criyaedje des efants k' alént poirter l' benite aiwe dins les måjhons, et k' on n' lezî dnéve pont d' dringuele.
  2. (di fosse)
    1. plat d' takes u: pavé d' takes u: plantchî d' takes : tacaedje.
      • Dinltins, gn aveut des plantchîs d' takes ki la wice ki les berlinnes si dvént schåyî (candjî d' voye).
    2. take e cour : take cåvlêye å mitan, come on cour.
Parintaedje[candjî]
Mots d’ aplacaedje[candjî]

tchambe al take

Ortografeyes[candjî]
Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13


Ratournaedjes[candjî]
plake di scroufier des tchminêyes
grosse plake di scroufier dins l' industreye

Etimolodjeye 2[candjî]

Calcaedje do francès « taxe » (minme sinse) (avou displouctaedje des trokes di cossounes å coron)

Prononçaedje[candjî]

Sustantif[candjî]

singulî pluriyal
take takes

take femrin

  1. cwårs a payî a l' estat, po l' fé tourner.
    • Li take do pan, del tchå. — Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Fåt bén payî s' take po ki l' siervice si fwaiye. — Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Il a stî rclamer po s' take. — Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Gn è ra ene novele take. — Motî Forir (fråze rifondowe).
    • Di ç' tins la, po payî l' take del vweteure, el faleut pezer. — Adelin Moch (fråze rifondowe).
    • Li dit Djan Colas Douni årè l' tiesse côpêye a raeze des spales, a cwè nos l' codånans al confiscåcion d' tos ses meubes et imeubes å profit di si Ecselance Dame d' Ascote do Ban di Viyance, les dits frais del porshûte disdûts a nosse take. — Ernest Benoit (fråze rifondowe). (ratournant des vîs papîs)
Ratourneures[candjî]
  1. Take sol Valeur Radjoutêye : sôre di take nén direke, la k' l' estat prind on porcintaedje sol valeur inte li pris k' on-z a atchté, et l' ci k' on-z a vindou ene martchandijhe.
Parintaedje[candjî]
Mots d’ aplacaedje[candjî]

Take sol Valeur Radjoutêye

Sinonimeye[candjî]
Ortografeyes[candjî]
Divant 1900 :
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes[candjî]
cwårs a payî a l' estat

Waitîz eto[candjî]

Lijhoz l’ årtike take (discramiaedje) so Wikipedia

Inglès[candjî]

Prononçaedje[candjî]

Viebe[candjî]

to take (viebe å coplemint)

  1. prinde.

Codjowas[candjî]

take Modele:Cos-en-pr

Prin del pådje «https://wa.wiktionary.org/w/index.php?title=take&oldid=325471»