Aller au contenu

xherbin

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : xherpea.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje almand « Scherbe » (spiyeure di pot) avou l’ cawete « -in »; mot cité dins l’ FEW 17 33b

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
xherbin xherbins

xherbin omrin (pus sovint eployî å pluriyal)

  1. boket d' pot, di veule.
  2. (mot do bastimint) pitit cwåré d' ceramike metou so on meur.
    • Amon Matagne, tot esteut gårni avou des xherbins Motî del Hesbaye (fråze rifondowe).
  3. (ahesse di manaedje) pot u ôte sacwè sins grande valeur metowe po gårni ene måjhon, u k' on vout fote evoye.
    • Cwand ti n' as pus po boere,
      Ti cmince a t' acweri
      Onk po k' ti poyes ti cscheure
      Et ti t' fwais tot kixhiyî
      Après fåt k' dji t' rakeuze
      Ti n' as k' tos vîs xherbins
      Pus tård fåt k' dji voeye
      Vini foû tes kuînais* (?)
      Li camrade dè l'joie, Chanchet Barillié, 1852 (fråze rifondowe).
    • N a todi on xherbin po onk ki dvént po èn ôte ene pîce ki merite si plaece sol djivå Marcel Slangen (fråze rifondowe).
    • Del coujhene å gurnî, tot rlût, minme les xherbins Émile Pècheur (fråze rifondowe).
    • Après aveur rôbalé dvant tos ces xherbins do muzêye, dji m' ashia, moirt nåjhi del tiesse, divant sacwantes viyès posteures di porçulinne, et dji tuza, tuza lontins Louis Lagauche, Prindez vosse Bordon, p. 11 (fråze rifondowe).
    • —Tins, atrape, Beau Nuage!!
      Patch! ine savate après l’ sôlêye. Ci fout l’ signâl, èt les hèrvês di totes les cognes aplovît so li s’crène dè pauve potince, qui n’ sét wice si hèrer èt houkî s’ feumeJoseph Vrindts, Tot tûsant (1924), Beau nuage, p.300.
  4. (mot d’ djeu) bokets di ceramike ki les efants djouwèt avou.
    • Ni djouwez nén avou vose bele, vos l' abimrez ; vocial des xherbins; amuzez vs avou çoula. Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.7 (fråze rifondowe).
  5. (mot do bastimint) grosse sipesse eschaye, k' on fjheut les toets avou, divant l' arivêye des fenès schayes et des eternites.
    • Il ont rfwait on toet d' xherbins come dinltins Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe et rarindjeye).
  6. (mot des mnujhîs et scrinîs) grosse schete di bwès, kécfeye po fé les toets come avou les gros boket di schaye.

Ratourneures

[candjî]
  1. fé des xherbins (fé des bokets)
  2. vî xherbin

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]
pot k' on håynêye po gårni
sacwè k' on vout fote evoye

Dizeutrins mots

[candjî]

schaye, edjåjhe

Omofoneye

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : C13, C60, C106, O0, R13

Ratournaedjes

[candjî]
boket d' casson
viye sacwè k' on wåde
plaque de schiste utilisé comme toiture

Waitîz eto

[candjî]

Bate di dvize sol rifondaedje : https://berdelaedje.walon.org/viewtopic.php?p=8510#8510