don
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « tum » (adon, ça fwait ki).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /dɔ̃/ /dɔ/ /dã/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /dɔ̃/
- Ricepeures : nén rcepåve
Adviebe
[candjî]- (dins èn arinnoe) po côper l' fråze ey arinner li ci (cene) k' on cåze avou.
- po lyi dmander d' responde.
- Vos nel frîz nén, don, vos !
- (tot djåzant d' on calin) Mins kî çk' a tchî on stron parey et ki n' l' a nén rascovrou, don ? — Joseph Lahaye (fråze rifondowe).
- Ti sais bén comint çki ça va, don! Po cmincî, c' est totès fricassêyes di mouzons — Lorint Hendschel, So l’ Anuti.
- po lyi dmander di s' rissovni.
- Savoz bén, don, ci sôre di djin la ki vlèt-z esse pus catolikes ki l' påpe — Lucyin Mahin.
- po lyi dmander d' constater.
- I nd aveut d' keure, don, lu, k' ele lyi racontaxhe so les diåles et les nûtons, et les deus macrales Magrite et Zabele — Lucyin Mahin.
- Mins, c' est nén possibe, don, Sint Pire — Louis Baijot (fråze rifondowe).
- po dire k' on est d' acoird avou lu (leye).
- Bén awè, don, ki l' martchî des efants, et des grandès djins ossu, pout siervi d' djéndjole ås måhonteus — Joseph Lahaye (fråze rifondowe).
- po lyi dmander d' responde.
- replaece…
- …on moumint nén defini, dins l' avni, dins l’ ratourneure : did ci a don, did ci don, disk' a don.
- Louwiza si doet rpoizer did ci don — Félicien Barry (fråze rifondowe).
- …on moumint nén defini, dins l' passé, dins l’ ratourneure : dispu don.
- mostere ene plaece nén defineye, å lon, dins l’ ratourneure : inte ci et don.
- …on moumint nén defini, dins l' avni, dins l’ ratourneure : did ci a don, did ci don, disk' a don.
Mots d’ aplacaedje
[candjî]- edon, endon
- adon, adonpwis
- did ci a don, did ci don, terchedon, disk' a don
- donci donla
- inte ci et don
Sinonimeye
[candjî]Fås amisse
[candjî]Li francès «donc», al tiesse di fråze, ni respond todi nén ås uzaedjes di "don" e walon. Mins on-z etind sovint, asteure, metou al tiesse d' ene fråze, li francijha «donk».
Ratournaedjes
[candjî]Etimolodjeye 2
[candjî]Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
don | dons |
don omrin
- cwårs ou sacwè k' on dene a ene djin etrindjire.
- Les signeurs fijhént des dons ås abeyes po s' fé pardoner leus petchîs.
Parintaedje
[candjî]Loukîz a : « diner »
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
don | dons |
don omrin