Aller au contenu

fôme

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : fome.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « forma » (cogne).

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
fôme fômes

fôme femrin

  1. usteye po dner l’ cogne
    1. pitit hena po mete li påsse e for po fé des wasteas.
      • Les troes tcheyires et l’ fôme di faw
        Sont reguinêyes do minme costéJoseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.28, “On Baguège Jus d’la Mouse” (fråze rifondowe).
    2. modele des coibjhî po fé les smeles.
      • I fåt mete li solé so fôme. Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
      • A droete del sinne ene finiesse, sol divant on vîlwè avou kékès usteyes di coibjhî, å meur kékès fômes (moule de chaussure) — Édouard Remouchamps, Bultén del Societé d' Lidje, Bulletin de 1858, « Li savtî », 77-143 (fråze rifondowe).
  2. djîsse d’ on live.
  3. (e l’ eglijhe catolike) sidje e l’ eglijhe…
    1. …metou dins l’ keur, la k’ les tchenonnes, les diyåkes, les ôtes aidants a l’ ofice s’ ashidnut.
      • Les fômes del grande eglijhe (ont stî rmetowes e coleur). Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
    2. (vî mot) …k’ on n’ diveut nén payî (dabôrd ki sacwants ôtès tcheyires estént louwêyes).
  4. manire d’ esse, difoûtrinnmint, d’ ene sacwè.
  5. (linwince) cogne d' on mot.
    • On ndè doet aveur mezåjhe; dj' ô bén: po dner on no a des noûs concepes, des novelès atuzes, u replaecî des fômes nén adaptêyesPablo Sarachaga.
  6. E cisse pådje ci, n’ a co pont d’ definixha pol mot. El pôrîz radjouter, s’ i vs plait ? Come çoula, l’ årtike rissereut d’ adrame.
    .
    • Dji m' rapinse, cwand dji dna mi prumî côp d' airçon,
      Aspoyî conte di m' fôme, sayant d' djouwer l' tchanson
      Ki dj' gruzinéve mi-minme. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Li vîx mestré", p.4 (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. mete si vinte so fôme
  2. esse e fôme

Parintaedje

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

fôme-eclôse, clôse fôme, resserêye fôme

Sinonimeye

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
pitit hena po mete li påsse e for po fé des wastea
sidje metou dins l’ keur d’ ene eglijhe
manire d’ esse difoûtrinnmint d’ ene sacwè

Waitîz eto

[candjî]

Lijhoz l’ årtike fôme (discramiaedje) so Wikipedia.