Aller au contenu

fotche

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « furca » (minme sinse) mot cité dins l’ FEW 3 885a.

Prononçaedje

[candjî]

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
fotche fotches

fotche femrin

  1. usteye des cinsîs, et des diåles, avou on long mantche et des dints å dbout, po-z apicî åk tot picant dvins.
    • Les longowès fotches, atakèt les taesseas. Henri Simon (fråze rifondowe).
  2. pårtixhaedje e deus d' on bwès ki crexhe, d' ene voye.
    • On côpéve ene fotche d' on mete di hôteur, et l' piker e tere. Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
    • Èn åbe ås deus fotches. Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
    • Lès-oûhês l’ riqwèrèt, li monså faît s’ niyêye
      divins ’ne fotche conte si bôr èt, qwand l’ Bêté tchèrèye
      påhûl’mint d’vins les steûles èl doûce tièneûr dèl nut′,
      c’est sor lu qu’ po tchanter l’ råskignoû s’apîcetêye.
      Henri Simon.

Ratourneures

[candjî]
  1. fotche a deus dints, a cwate dints, a cénk dints, a shijh dints u: fotche ås deus dints, ... : sôres di fotches po l' four, l' awousse, envd.
  2. fotche a dijh dints u: fotche ås dijh dints u: fotche di pires : po tcherdjî ås graevetes.
  3. fotche ås crompires : sôre di fotche avou des ptitès boles å dbout des dints po n' nén coixhî les canadas.
  4. croye al fotche : croye ki fwait deus royes å côp.
  5. tchessî a côps d' fotche : tchessî evoye sins politesse.
    • Ele ni låtche nén l' idêye di fé rcotchessî l' novea mwaisse di scole a côps d' fotche. Arthur Masson (fråze rifondowe).
  6. si rniper al fotche : esse må moussî.
    • Cwand onk esteut gåtchmint abiyî, on lyi djheut «ti t' as stî rniper al fotche».
  7. so côp so fotche : docô (totshûte)
    • On n' pout nén mete e tere les moirts so côp so fotche; i fåt ratinde les troes djoûs. Auguste Laloux (fråze rifondowe).
  8. al fotche al loke
  9. so pås so fotches
    1. fote so pås so fotches
    2. mete so pås so fotches
  10. aveur so s’ fotche
  11. so pî so fotche
    1. esse todi so pî so fotche : esse todi presse; on dit eto : esse pindou å clå.
  12. marker al croye a fotche : sicrire deus côps les commissions d' ene pratike ki vént atchter al croye.
  13. del fotche al fortchete : dijhêye po mostrer tote li tchinne di sorwoeyance d' èn amagnî.

Parintaedje

[candjî]

Mots d’ aplacaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Ratournaedjes

[candjî]
usteye avou des dints po piker dins ene sacwè
pårtixhaedje do bodje d' èn åbe Loukîz a : fortcheure
    pårtixhaedje d' ene voye
    Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.

    Co a mete e plaece : so pî so fotche : toujours disponible; del fotche al fortchete : de la fourche à la fourchette.

    Waitîz eto

    [candjî]

    Lijhoz l’ årtike fotche so Wikipedia