Aller au contenu

hanter

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye

[candjî]

Bodje norwès « heimta » ‎(« kidure al måjhone »), pal voye do vî francès « hanter ».

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) hante
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) hantez
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) hantans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) hantnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) hantrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) hantéve
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) hante
pårt. erirece (dj’ a, vos av) hanté
Ôtes codjowaedjes sipepieus tåvlea

hanter

  1. (v. sins coplemint) si rescontrer, tot djåzant d' on valet et d' ene crapåde, dins l' idêye di s' maryî.
    • Adon k' Gaston l' platchteye, Djåçlene lyi dit Asteure, nos n' polans pus hanter. Marcel David (fråze rifondowe).
    • Båre n' a måy volou hanter
      Les omes, por leye, c' e-st ene pufkene !
      Ele inme mî d' cwefer Sinte Catrene,
      Ki di s' leyî ene miyete tchoufterJoseph Vrindts, "Racontules et råtchåds" (1920), p.143; "Riscompinse" (fråze rifondowe).
    • Rabressans nos po nos cwiter puski c' est ouy li dierinne feye E vosse måjhone ki dj' n' î vén pus hanter (Guillaume Apollinaire).
  2. (viebe å coplemint) cåzer sovint avou.
    • Les novea-vnous, å pus sovint, ni hantnut waire les djins do viyaedje. Marcelle Uyttebrouck (fråze rifondowe).
  3. (viebe å coplemint) aler vey, po s' maryî avou (si monkeur).
    • I s' meta so les rangs po hanter Pôldene. — Émile Sullon (fråze rifondowe).
    • I m’ a fwait bele po k’ vos m’ hantexhe … et assez biesse po ki dji m’ laiye adire ! Paul-Henri Thomsin, ratourtnant Tchantchès, c'èst po rîre, 2023, p.38 (fråze rifondowe).
  4. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « avou ») aler vey, po s' maryî avou (si monkeur).
    • Dj' a hanté avou vosse feme. Lucyin Mahin, ramexhnaedje.
  5. (v. å coplemint nén direk eployî avou li dvancete « avou ») cåzer sovint avou.
    • Si ti t' metes a hanter avou ça, ti serès gåy.

Ratourneures

[candjî]
  1. tins k' on-z a hanté: crapådaedje
    • Li mariêye a mètou si noûve rôbe à fleûrs; so sès spales, elle a mètou on breune châle èt si p'tit vizèdje èst tot fris' dizos l' blanke côrnete qui lî va bin. Insi, vo-l'-la v'nou li grand djoû, vo-l'-la li mariêye. Èt l' djône feume si rapinse di tot l' tins qu' èlle a hanté, èlle louke tot åtoû d' lèy li campagne avou tos les grains qui crèhèt. Jean-François Renkin, dins Li vîye bûse.

Parintaedje

[candjî]

Sinonimeye

[candjî]

Fås amisse

[candjî]

Li francès « hanter » n' a nén l' minme sinse.

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

[candjî]
hanter
hanter
tins k' on-z a hanté