naxhe
Walon
naxhe
I. [f.n.]
1. muchete, catchete. Dj' a ene boune naxhe po catchî mes usteyes. Cwè a-t i trové come naxhe po catchî ses cwårs ? F. cache, cachette. >> naxhe ås fuziks : plaece k’ on catche des åres. F. cache d’armes.
2. plaece k’ on-z î est al coete del plouve. S' i ploût, dji cnoxhe ene boune naxhe po nos catchî. On dit eto: åvrûle. F. abri.
3. pitite plaece. Dj’ a randaxhî dins tote li måjhone pol ritrover, et gn a, saiss des naxhes, del cåve å gurnî (L. Mahin). On dit eto: sorcwén, coine, mousrote, camoussåd, trô. F. recoin, réduit.
4. plaece k’ on s’ tént d’ åbitude. on-z a tertos ses naxhes. On-z oyeut les coks ki s’ respondént s’ les pådjes, vu k’ i plèt sôrti foû des naxhes pal bawete do dzo di l’ ouxh do ståve (P.J. Dosimont). F. recoin, remise, abri, niche. >> esse foû d' ses naxhes : esse diswaibyî. >> naxhe economike : cwårtî di l’ economeye k’ on î est tot seu, k’ i gn a waire di concurrence. F. niche.
5. plaece, e djenerå. Loukîz a: leu. F. lien, endroit. >> måle naxhe : plaece k’ i n’ î fåreut nén aler, ca gn a des djins k’ i n’ fåt nén acalandjî. Ci cåbaret la est ene måle naxhe, on-z î boet et tremlêye tote nute. F. endroit mal famé.
II. naxhes [t.pl.] adjinçmint des plaeces dins ene måjhon. I cnoxhe totes les naxhes. Vos serez bén dins mes naxhes; dj' a schové les rantoeles (P. Fourny). On dit eto: adjès, adjîsses, åjhes, åjhminces, waides, waibes, anchoures, miersipepieuzmint el notûle A.L.W. 4.2. F. êtres d’une maison, disposition des lieux.
Ratourneures
- esse e naxhe
- Dji so co foirt e naxhe e ces trevéns; dji vs riscrirè divins on ptit tins. — M. Lejoly (fråze rifondowe).
