nukî

Walon (Rifondou)

Tayon-bodje latén « nodicare » (minme sinse), çou ki dene on mot avou l' bodje « nuk » ey avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	nuke
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	nukîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	nucans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	nucnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	nucrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	nukive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	nuke
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	nukî
Ôtes codjowaedjes	come loukî

nukî

(viebe å coplemint) loyî (ene sacwè), tot croejhlant des fis, des coides, evnd.
- Dji nuke mes laecetes, mes solés.
- Vént après mi li ci ki dji n' merite dedja di nukî les nålîs d' ses solés, dijha-t i Djhan Batisse ås Farizyins — Jean-Marie Lecomte, ratournant sint Djhan (fråze rifondowe).
- L' åbe ni tént pus k' d' on costé; Rade, on-z a nukî ene coide Conte on strouk dimanou d' ene di ses hôtès coxhes, Et les omes saetchèt dsu — Henri Simon (fråze rifondowe).
F. nouer.

nukî les deus dbouts; u: nukî les corons eshonne: ariver a schipe a viker, èn waire wangnî d' cwårs.
(v. sins coplemint) (mot d' texheu) raloyî des bokets d' linne po fé ene tchinne po texhe so on mestî a texhe.
- Les crapådes k' arivént noveles al fabrike divént aprume, aprinde a nukî.

III. [v.pr.]

1. (mot d' planteu) fé on nocrea, tot djåzant d' on bodje d' åbe. F. se nouer.

2. fé ene nuke.

- Ene dureur si nuke e droet bresse; les côps d' mårteas sounnut e s' pawene; ses doets sont do côp roeds åtoû d' l' usteye; on djoû, torade, i fårè leyî ouve — Auguste Laloux (fråze rifondowe).

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

	singulî	pluriyal
omrin	nukî	nukîs
femrin	nukeye	nukeyes

nukî omrin

nukî omrin

loyî (loyeye) avou on nuk.
F. noué(e).

aveur ses boyeas nukîs : a) aveur des atnances inte ses boyeas a cåze d' ene peritonite. b) esse seré (êye), esse sitrindou (owe), aveur sogne (aveur peu).
(vî mot d' acleveu) malåde pask' on croet k' il a avalé si coirdea d' botroûle, tot djåzant d' on vea.
- Si l' coirdea n' est nén el pureure, li vea est nukî, i fåt k' i creve pask' i l' a avalé.
aroedi, eye a cåze di roumatisses.
- I fåt bén ki dj' rote on pô, ôtmint, dji serè nukeye.
F. ankylosé(e).
ki n' crexhe nén, et k' a les oxheas des coisses ki fjhèt des nuks la k' i s' ridjondèt å tinroxh. rl a: disnukî.
F. rachitique.

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :