ridjonde
Apparence
avou ene sipotchåve voyale | avou ene divanceye voyale | sipotcheye cogne |
ridjonde | erdjonde | rdjonde |
Etimolodjeye
[candjî]Do viebe « djonde » avou l’ betchete « ri- » des viebes çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -de » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ʀi.d͡ʒɔ̃t/ /ʀy.d͡ʒɔ̃t/ /ʀɛ.d͡ʒɔ̃t/ /ʀœ.d͡ʒɔ̃t/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀi.d͡ʒɔ̃t/
- Ricepeures : ri·djonde
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | ridjond |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | ridjondoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | ridjondans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | ridjondnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | ridjondrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | ridjondeu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | ridjonde |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | ridjondou |
Ôtes codjowaedjes | come ratinde |
ridjonde (viebe å coplemint)
- djonde (betchete ri- nén radjoutante).
- Il rdjond ses mwins po dire si ptite priyire — Motî Toussaint (fråze rifondowe et rarindjeye).
- fé ariver ene dilé l' ôte (deus sacwès).
- Dji n' a seu rdjonde les deus bokets d' fi.
- Li scrinî rdjondou totes les plantches eshonne — Motî Toussaint (fråze rifondowe et rarindjeye).
- rivni ou rariver a costé d’ ene sakî k' est padvant ou viè ene plaece pu lon erî.
- I fåt k' dj' el ridjonde — D.T.W.
- On-z a cåzé des oujheas ki plént rdjonde l’ Åstraleye è vnant do pôle sud. — Lucyin Mahin, Ène bauke su lès bwès d’ l’ Ârdene (fråze rifondowe).
- On rdjondeut les mexhneus so les steules et c' esteut les cis ki saetchént l' pus åzès djåbes, sins s' fé vey do cinsî, k' avént fini les prumîs — Yvon Laurent (fråze rifondowe).
- Tante Mareye a chamté d' ses pus vite po vni rdjonde Sofeye, si dzôrnêye — Pierre-Joseph Dosimont (fråze rifondowe).
- Dj' a rvinou a doze eures, dj' a leyî mes botes et m'-n impermeyåbe, plins d' berdouye, dins l' intrêye, et dj' a rdjondou ls ôtes a pîs dischås dins l' plaece ki nos mindjéns nos brikets — Anne Blanpain (fråze rifondowe).
- Li fris’ cot’hê, dizos l’båhe dè prétimps,
Aprinda l’tote foûs-måle novèle
Qu’amå pau d’timps
Li djårdinî qwit’reût nosse Walonèye
Po r’djonde li payîs d’sès tayons
— Émile Wiket, Fruzions d' cour, p.84.
- tromper co on côp.
- I m' aveut djondou, mins dji l' a rdjondou ttossu vite.
- Il a stou rdjondou — Motî Toussaint (fråze rifondowe et rarindjeye).
- (vî mot) (mot des cinsîs) risserer l' coyonke d' on boû d' atelaedje.
- Dj' a rdjondou l' boû — Motî Toussaint (fråze rifondowe et rarindjeye).
Parintaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]fé rtoutchî
vini adlé
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :