Aller au contenu

seur

Èn årtike di Wiccionaire.

Etimolodjeye 1

[candjî]

Tayon-bodje latén « securus » (ki n’ a nole rujhe), pal voye d' èn ôte lingaedje d' oyi. Li rzultat walon åreut sitî *saweu.

Prononçaedje

[candjî]

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin seur seurs
femrin seure seures

seur omrin (come addjectif djondrece, todi metou padrî l’ no)

  1. ki va ariver sins manke, k’ est vraiy, sins dotance possibe.
    • Dji vou des racsegnes seures.
Ratourneures
[candjî]
  1. seur et certin
  2. ossu seur ki k’ l’ aiwe court a valêye
  3. fé seur : esse foû dandjî
    • Gn aveut, on côp, èn ome ki dischindéve li voye di Djeruzalem a Djerico. I n' î fwait nén trop seurAndré Henin (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]

(minme sourdant etimolodjike)

Mots d’ aplacaedje
[candjî]
Ortografeyes
[candjî]
  • sûr : E89 (dins « jowé a kou sûr »), E177 (1823 a « si » dins « si r’méd la est sûr », 1843), E178
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
k’ i gn a pont d’ dotance a-z awè
fé seur

Adviebe

[candjî]

seur (nén candjåve)

  1. sins dotance possibe.
    • Ti pårléve d’ amour, d’ esperince,
      Ki benixheut seur ti prezince Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.18, “Avâ l’ Aiwe” (fråze rifondowe).
    • Divant k' i n' hantaxhe, i m' aveut si sovint dit k' ele lyi plaijhive bén, k' ele fijhreut seur ene boune feme di manaedje Louis Lagauche, "Prindoz vosse bordon" (1937), p. 25 (fråze rifondowe).
Ratournaedjes
[candjî]
k’ i gn a pont d’ dotance a-z awè

Etimolodjeye 2

[candjî]

Tayon-bodje vî francike « sûr » (minme sinse).

Prononçaedje

[candjî]

Addjectif

[candjî]
singulî pluriyal
omrin seur seurs
femrin atribut seure seures
femrin epitete
(todi padvant)
seure seurès

seur omrin

  1. k’ a on gosse ki pike al linwe, årvier d’ ene sacwè d’ doûs (di soucré).
    • Vosse djus d’ orandjes esteut on pô seur.
  2. (imådjreçmint) laid.
    • Mins tot d’ on côp, l’ efant grogntêye…
      Ele fwait ene seur mene,… ele vout plorer … Martin Lejeune, “ Œuvres lyriques du poète Martin Lejeune” p.136, « L’ andje dèl têre » (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]
  1. fé on seur vizaedje u fé ene seure mine : awè l’ vizaedje ki mostere k’ on-z a des soucis. Motî d’ Nivele (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]
Sinonimeye
[candjî]
Mots d’ aplacaedje
[candjî]
  1. seure plouve plouve tcherdjeye di surté a cåze do mannixhaedje di l’ air.
    F. pluies acides.
  2. seure orandje, seurorandjî
Ortografeyes
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
seur
fé ene seure mine

Sustantif

[candjî]
singulî pluriyal
seur seurs

seur omrin

  1. (noûmot pa stindaedje do sinse) (tchimeye) sustance k’ a on pH ådzeu d’ 7.
    • On seur, c' est l' contråve d' ene båze.
  2. (pus stroetmint) aiwe ki dmeure cwand l' froumaedje s' a sgoté.
    • Nos boerans ene djate di seur po s' rafrexhi Motî d’ Nivele (fråze rifondowe et rarindjeye).
    • Gn aveut des cis ki prustixhént l' farene avou do seur po fé les pwins Motî d’ Nivele (fråze rifondowe et rarindjeye).
Mots d’ aplacaedje
[candjî]
Sinonimeye
[candjî]

acide

Sustantif
[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]
aiwe di laecea
sustance k’ a on pH ådzeu d’ 7