stritchî
| Cogne prumrece (dirî voyale) |
Dispotchaedje (dirî cossoune) |
Divanceye voyale (dirî cossoune) |
|---|---|---|
| stritchî | sitritchî | estritchî |
Etimolodjeye
[candjî]Bodje tîxhon * « strīkan », del minme sourdant ki l' vî francès estrique, lon-parint avou l'ôte mot walon strike, li neyerlandès strijken et l'almand streichen.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : Disfondowes: s(i)tritchî, (è)stritchî, s(i)tritchi, s(u)tritchî, s(u)tritcher, s(u)tritchè, (è)striker.
- prononçaedje zero-cnoxheu : /stʀi.ˈt͡ʃiː/
- Ricepeures : stri·tchî
Viebe
[candjî]| Djin et tins | Codjowa |
|---|---|
| Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | s(i)tritche |
| Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | s(i)tritchîz |
| Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | s(i)tritchans |
| Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | s(i)tritchnut |
| Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | s(i)tritchrè |
| Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | s(i)tritchive |
| Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | s(i)tritche |
| pårt. erirece (dj’ a, vos av) | s(i)tritchî |
stritchî
I. [v.s.c.]
- rexhe avou bråmint del pression, tot djåzant d' on likide. rl a: pixhî, brotchî, tchitchler.
- L' aiwe sitritchive foû d' tere.
- Li laecea stritche foû des tetes.
- Li sonk sitritchive foû di s' bresse.
- F. jaillir par giclement.
- fé rexhe on nouwaedje di gotes avou on prodût dvins. On dit eto: sulfater, poudrijhî.
- Conte les halenes, i fåt stritchî avou ene maxheure d' aiwe et d' petrole (ramexhné pa L. Léonard).
- F. pulvériser.
- sititchî (rexhe tot droet foû d' ene masse, tot djåzant d' ene sacwè solide et tene). On dit eto: briker, bizer.
- Ses tchveas stritchnut.
- I gn a ene plome ki stritche a s' tchapea.
- Ses oxheas stritchnut.
- Gn a ene coxhete ki stritche foû do bouxhon.
- F. dépasser, hérisser, pointer.
- esse trop sitroet, tot djåzant d' on mousmint.
- On costeume ki stritche.
- F. être étriqué.
- (mot d' djouweu d' bale) livrer ene bale foirt basse, et d' cresse, k' arive sovint å ptit mitan.
II. [v.c.]
- sipiter esprès. On dit eto: briker, bizer.
- I m' a stritchî avou d' l' aiwe.
- F. éclabousser.
- estritchî l' få: (vî mot d' cinsî) el rawijhî, avou li stritche, u tot li rbatant.
- F. aiguiser.
III. [viebe sins djin]
- esse tot djusse po-z ariver, po onk ki fwait tot al dierinne broke.
- Si ti n' ti dixhombere nén, i va stritchî.
- esse tot djusse, rikerak a l' ascrepe, a rascaré, tot djåzant d' ene dinrêye k' on-z alouwe.
- Si on continouwe a vinde come do matén, i va stritchî al nute.
Parintaedje
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :