taetchî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye

Bodje « taetche », avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /ta.ˈt͡ʃi/ /ta.ˈt͡ʃiː/ /tɛ.ˈt͡ʃiː/ (betchfessî ae)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /tɛ.ˈt͡ʃiː/
  • Ricepeures : tae·tchî

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	taetche
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	taetchîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	taetchans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	taetchnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	taetchrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	taetchive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	taetche
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	taetchî
Ôtes codjowaedjes	come waitî

taetchî (v. sins coplemint)

1. covri di taetches.
   • Taetchî on blanc drap avou di l' intche — Motî Forir (fråze rifondowe).
   • I taetche tos ses mousmints — Motî Haust (fråze rifondowe).
2. (pus stroetmint) taetchî d' sonk.
   • Mes djins… si nos volans taetchî Bonaparte e plin cour, i nos va falu fé fé s' dierin hiket al Polonaise ! — Paul-Henri Thomsin, ratournant Li diâle è cwér, ine avinteûre di Bakelandt l’èspiyon di Napolèyon à Lîdje, 2009, p. 18 (fråze rifondowe).

Sinonimeye

covri di taetches

• anichter
• manni
• måssî
• maxhurer
• yôrdi

taetchî d' sonk

• disonnter
• singnî
• sonnter
• stitchî

Ortografeyes

Divant 1900 :

• techî : E203 ^(lére)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• tatchî : O4
• tètchî : E1
• tatchi : C8

Ratournaedjes

covri di taetches

• Francès : tacher ^(fr), salir ^(fr)

taetchî d' sonk

• Francès : saigner ^(fr), ensanglanter ^(fr), terasser ^(fr)

Pårticipe erirece

	singulî	pluriyal
omrin	taetchî	taetchîs
femrin	taetcheye	taetcheyes

taetchî omrin

1. Pårticipe erirece omrin do viebe "taetchî".

Addjectif

	singulî	pluriyal
omrin	taetchî	taetchîs
femrin padrî	taetcheye	taetcheyes
femrin padvant	taetcheye	taetcheyès

taetchî omrin (come addjectif djondrece, metou padvant u padrî l’ no)

1. k' a des taetches.
2. (pus stroetmint) k' a-st on poyaedje avou des taetches.
   • On tchén taetchî noer et blanc.

Sinonimeye

• (k' a-st on poyaedje avou des taetches) : djoli

Ratournaedjes

covrou di taetches

• Francès : taché ^(fr)

covrou di taetches so si poyaedje

• Francès : tacheté ^(fr)