waeranti
Apparence
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | waeranti / waerantixh |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | waerantixhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | waerantixhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | waerantixhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | waerantirè / waerantixhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | waerantixheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | waerantixhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | waeranti |
Ôtes codjowaedjes | come prusti |
waeranti
- (viebe å coplemint) acertiner (ene racsegne) a (ene sakî).
- Dji vs pou waeranti k' n a ene plaece por vos e paradis; mins dvant d' aler tola, i m' fåreut ene sakî po-z arindjî m' djårdén — J. Delchambre (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) dire k' on est seur del cwålité di (ene sacwè), do serieus di (ene sakî).
- Ti pous prinde ci tchvå la, dji tel waeranti — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) (finance) prinde des precôcions po k' on prustaedje soeye bén rpayî.
- C' est l' ipoteke so vosse måjhon ki waerantixh vosse credit.
- (viebe å coplemint) espaitchî k' ene sacwè n' åye des damadjes, k' ene sakî n' atrape do må.
- Gn aveut ene båbe di fier après l' mantche del hatche po l' waeranti cwand on scoxhive — Motlî d’ Tchonveye (fråze rifondowe et rarindjeye).
- Li måjhone esteut a mitan catcheye pa ene håye di seuceas k' el waerantixheut del bijhe — Émile Gilliard (fråze rifondowe).
- Rén n' a polou, des sotès brijhes des cmeres,
El waeranti. — Jean Bury, Joyeux rèspleus (1899), "Mi cour" (fråze rifondowe). - Ôz ddja magnî des årtichôs: totes les foyes, c' est on racafûlaedje po waeranti l' grinne k' est e mitan — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece, a « racafûladje » (fråze rifondowe).
- Ni rovyîz nén vosse masse po vs waeranti et waeranti tos ls ôtes — messaedje del copinreye di Tchårnoe-dlé-Harsin, nôvimbe 2021 (fråze rifondowe).
- N' a nou vaccin ki waerantixhaxhe a cint å cint.
- protedjî.
- I ploût, i ploût, bièdjrèsse,
Rintroz vos blancs bèdots,
Faut garanti vos bièsses,
Moussoz rade è m’ maujo. — Chantal Denis. - L’èstatûwe date do quinzyinme sièke. Divant d’yèsse èwou’ qu’èlle è-st-audjoûrdu, èlle èsteûve astampéye su l’ pwate d’one dès toûrs qui garantichin.n´ li vile foû dès côps èt on l’a boudjî d’ place quand gn-a yeû lès grandès-êwes. — Françoise Evrard, Li Nanèsse di Bèlgrâde.
- I ploût, i ploût, bièdjrèsse,
- (éndjolike) espaitchî k' on n' vegne disbrôler (on fitchî, on programe infôrmatike).
- Vloz waeranti cisse pådje la ?
- (viebe å prono) : Loukîz a : « si waeranti ».
Parintaedje
[candjî]- waeranteye, waerant, waerance
- waerantixhaedje, waerantixheu
- diswaeranti, diswaerantixhaedje
- riwaeranti (assurer èn assureu, po les societés di rassurances), riwaerantixhaedje
Sinonimeye
[candjî]dire k' on est seur del cwålité
- responde (di)
?
epaitchî d' awè des damadjes
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]dire k' on est seur del cwålité
- Francès : garantir (fr), se porter garant (fr) (de)
Codjowas
[candjî]Dobès rfondowes | ||
---|---|---|
waeranti | waerantixh |
- Do viebe «waeranti»
- indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece
- Dji t' waeranti k' i vénrè.
- Dji vs waeranti k' i gn a ene voye d' ahesse ki passe el coine di leu corti — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece, a « ahesse » (fråze rifondowe).
- Dji vs waeranti k' c' est lu — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- Dji waeranti vosse såvrité li tins do voyaedje; nén dvant ni après.
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | waeranti | waerantis |
femrin | waeranteye | waeranteyes |
waeranti omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "waeranti".
- Tot respondant por lu, il a waeranti s' prustaedje del banke.
Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | waeranti | waerantis |
femrin padrî | waeranteye | waeranteyes |
femrin padvant | waeranteye | waeranteyès |
waeranti omrin
- metou a houte.
- A l' Ofinsive di Von Rundschted, les djins djhént « alans e ståve, nos serans mî waerantis ».
- acertiné, seur, seur et certin.
- Si c' est lu ki s' è mele, c' est waeranti k' ça toûnrè må — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come prusti
- Motlî do walon pol finance
- Motlî do walon po l' éndjolike
- Viebes å prono do walon
- Codjowas do walon
- Dobès rfondowes di codjowaedje do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon
- Codjowas do cåzant di l' Indicatif Prezintrece do walon
- Pårticipes erireces do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes