waidyî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « waide », avou l’ dobe cawete « -yî » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /wɛː.ˈdiː/ /wɛː.ˈdi/ /wɛː.ˈde/ /wæː.ˈde/ /we.ˈde/ (betchfessî ai)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /wɛː.ˈdjiː/
- Ricepeures : wai·dyî
Viebe
[candjî]waidyî (1ire troke) (codjowaedje)
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | waideye |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | waidyîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | waidians |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | waideynut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | waideyrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | waidyive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | waideye |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | waidyî |
Ôtes codjowaedjes | come tcheryî |
- (v. sins coplemint) (mot des cinsîs) magnî del yebe dins les tchamps, tot djåzant des grossès biesses.
- Metoz waidyî les biesses.
- Les biesses sont co ki waidièt.
- Tant k' les vatches vont waidyî, on-z a don bon boure — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Li vea cmince a waidyî e pré — Motî Haust (fråze rifondowe).
- I moenna waidyî ses motons, k' estént ossu blancs k' on laecea, divins les praireyes ossu blankes k' ene nivaye. — Joseph Vrindts, « Li pope d'Anvers » (1896), p.87 (fråze rifondowe).
- (v. sins coplemint) pepyî dins les tchamps, tot djåzant des poyes.
- Li poye waideye sol pateure.
- (v. sins coplemint) (mot d’ houyeu) dimorer dins des vîs maçnaedjes, come dins des batchs, tot djåzant des aiwes dins les houyires.
- C' est dins ç' pårteye la del houyire k' on leyive waidyî les aiwes.
- (viebe å coplemint) magnî (del yebe).
- Mi l' ågne, dj' end a profité po waidyî sacwants fistous d' crouwås tot deurs — Fré Lucas (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]- leyî ses tchamps a waidyî : èn si nén bén ocuper di s' traeyin (di si handele). F. négliger.
Parintaedje
[candjî]- waidiaedje
- awaidyî, riwaidyî
- Loukîz a : « waide »
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]- (magnî del yebe po on roemiant) : paxhe; Loukîz a : « paxhe »
- (aler ås tchamps, po les poyes) : waibyî, tchampyî
Mots vijhéns
[candjî]betchter (magnî les foyes des åbes, des bouxhons)
Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Li mot n’ est nén dins : R13
Ratournaedjes
[candjî]magnî del yebe, po on roemiant Loukîz a : paxhe
Categoreyes :
- Raspepyîs årtikes do walon
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon avou ene dobe cawete
- Viebes do walon avou l' dobe cawete -yî
- Mots avou l' betchfessî ai
- Mots do walon di deus pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come bouter
- Viebes do walon ki s' codjowèt come tcheryî
- Motlî do walon po les cinsîs
- Motlî do walon po les houyeus
- Mots do walon avou des ratourneures
- Mots do grand Payis d' Lidje