blene
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje norwès « blâmi » (bleuwe coleur, pu bleu sol pea, coixheure) avou on ridaedje M/N, adon racuzinåve avou francès « bleime ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /blɛn/ /blɛm/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /blɛn/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
blene | blenes |
blene femrin
- (mot d’ medcén) parfonde coixheure.
- I s' a atrapé avou s' få: ça fwait ene fameuse blene — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).
- Il a stî a schlide, il a tcheu et il a rintré avou ene blene a si djno — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).
- I s' a fwait ene roede blene dins s' vizaedje — ALW 15 sol medcene, p. 142 (fråze rifondowe).
- I s' a-st atrapé; il a ene boune blene a s' pougnet.
- (mot d’ årtisse des biesses) (mot d’ acleveu di tchvås) parfond boigne clå do shabot d' on tchvå.
- No tchvå a ene blene al seyete do pî — Motî del Lovire, a «sayète» (fråze rifondowe).
- Ene blene, c' est on piercet etur li fortchete et l' muraye — Motî Léonard, p. 504 (fråze rifondowe et rarindjeye).
- (pa stindaedje do sinse) côpaedje dins åk po magnî.
- Kî çk' a fwait ene blene å pwin ? — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).
- (mot d' costire) grans coschiré boket d' on mousmint.
- Avoz veyou li blene dins s' pardessu ? — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).
- gros boket d' tchå.
- Il a mindjî deus grandès blenes di tchå.
- Cwand vos åroz co ene blene pareye so vosse consyince (= estoumak), vos pôroz nd aler — Motî do Coûtchant walon (fråze rifondowe).
- (mot des cinsîs) grande sitindêye di tchamp (dedja fini, cwand on overe dissu).
- Il ont ddja soyî ene grande — Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).
Ratourneures
[candjî]Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
Sinonimeye
[candjî]parfonde coixheure
- kernaxhe
- plåye
- miersipepieuzmint e l’ notule ALW 15.14
- miersipepieuzmint e l’ notule ALW 15.60
gros boket
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :
- blène : 78, 142
Ratournaedjes
[candjî]parfonde coixheure
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots å rfondaedje so balance
- Mots do walon vinant do norwès
- Mots do walon avou on ridaedje M/N
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do francès
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon d' on seu pî
- Sustantifs do walon
- Motlî do walon po les docteurs
- Motlî do walon po les årtisses (des biesses)
- Motlî do walon po les acleveus di tchvås
- Motlî do walon des costires
- Motlî do walon po les cinsîs