cwåte
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « charta », lu-minme do grek « χάρτης » (papî) (sorwalonde avou CW- Lidjwès).
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /kwɔːt/ /koːt/ /kaːt/ /kaːʀt/ /kaʀt/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /kwɔːt/
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]singulî | pluriyal |
---|---|
cwåte | cwåtes |
cwåte femrin
- papî avou des desséns et des chifes dissu, po djouwer a des djeus d’ societé.
- Vos metroz dijh lites di petrole : c’ est po nos djouweus d’ cwåtes. — Louis Piron (fråze rifondowe).
- Dji vos va fé on tchestea d’ cwåtes. — Motî d’ Bastogne (fråze rifondowe).
- (djeyografeye) mape.
- pitit rafoirci papî po totès sôres d’ uzaedjes.
- Av vosse cwåte di banke sor vos ? — Båze di dnêyes di l’ Årdene nonnrece (fråze rifondowe).
-
(Sinse 1) Cwåtes a djouwer.
-
(Sinse 2) Ene viye cwåte del Beldjike di 1845 avou l’ Dutcheye di Lussimbork.
-
(Sinse 3) Ene cwåte d’ idintité.
-
(Sinse 3) Ene cwåte avou l’ munu d’ on restorant.
Ratourneures
[candjî]- basse cwåte : cwårdjeu ki n’ bate nén les ôtes. On dit eto : schita
- boune cwåte : dins l’ avançmint d’ ene pårt di cwårdjeu, cwåte k’ i gn a pus nole ådzeu.
- èn nén djouwer avou totes ses cwåtes
- maxhî les cwåtes : les rmete ene avå l’ ôte divant d’ rataker ene pårt.
- ene cwåte u on fagot ! : dijhêye a onk ki n’ sait çou k’ i doet djouwer (tins d’ ene pårt ås cwåtes).
- taper l’ cwåte u taper les cwåtes : lére li planete d’ ene djin dins les cwåtes.
- Les djonnès djins do viyaedje si vnént fé taper l’ cwåte et, po paymint, i lyi fjhént ses comissions. — Paul Renson (fråze rifondowe).
- tapeuse di cwåtes u bateuse di cwåtes : tapeuse di cwårdjeus.
- djouwer s’ dierinne cwåte : fé ene dierinne saye, dabôrd k’ on vént d’ fé berwete sacwants côps.
Parintaedje
[candjî]Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Dizotrins mots
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Ratournaedjes
[candjî]cwårdjeu
- Arabe marokin : كرتة (ary) = kerta
- Tcheke : karta (cs)
- Almand : Karte (de)
- Inglès : card (en)
- Espagnol : carta (es)
- Estonyin : kaart (et)
- Finwès : kortti (fi)
- Francès : carte (fr) ; taper l’ cwåte : lire dans les cartes ; tapeuse di cwåtes : cartomancienne ; djouwer s’ dierinne cwåte : jouer son va-tout.
- Itålyin : carta (it)
- Lussimbordjwès : kaart (lb)
- Litwanyin : card (lt)
- Neyerlandès : kaart (nl)
mape (di djeyografeye)
rafoirci pitit papî d’ idintité, di banke, evnd.
Etimolodjeye 2
[candjî]Tayon-bodje latén « quartum » (cwårt), mot cité dins l’ FEW 2/2 1423a.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : Prononçaedje a radjouter
- prononçaedje zero-cnoxheu : Prononçaedje a radjouter
- Ricepeures : nén rcepåve
Sustantif
[candjî]cwåte femrin (vî mot)
- viye muzeure des grins, ki valeut li cwårt d’ on stî.
- Ene cwåte d’ avoenne, di feves. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- viye muzeure des likides, ki valeut deus pintes ey on pot (1,2797 lites).
- Ene cwåte di bire, di laecea. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Nos boerans ene cwåte di bire
Amon Enrou,
Nos magnrans ene tripe etire
Et des cougnous. — Joseph Mignolet, « Li Vwè dè Clokî, 1926, p.27 (fråze rifondowe).
- cwårt d’ ene ône.
- Ene ône ey ene cwåte di hanscote. — Motî Forir (fråze rifondowe).
- C’ est del toele di cénk cwåtes. — Motî Haust (fråze rifondowe).
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Waitîz eto
[candjî]Lijhoz l’ årtike cwåte (discramiaedje) so Wikipedia