hol
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Tayon-bodje tîxhon * "hulan" (trô), et adon, parint avou l' inglès « hole », li neyerlandès « hool », l' almand « Höhle »; mot cité dins l’ FEW 16 220b.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /hɔl/ /hal/ /ɔl/ (minme prononçaedje cåzu pattavå)
- prononçaedje zero-cnoxheu : /hɔl/
- Ricepeures : nén rcepåve
Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | hol | hols |
femrin atribut | hole | holes |
femrin epitete (todi padvant) |
hole | holès |
hol omrin (come addjecif djondrece, todi metou padvant l’ no)
- (mot d’ coujhnåjhe) ledjir, nén deur, po èn amagnî.
- Vola del tchå k' est si hole — Motî Forir (fråze rifondowe).
- Des bounès holès molès wåfes.
- Li pwin d' boledjî est trop hol — Motî Haust (fråze rifondowe).
- (mot des cinsîs) :
- nén balé po do four
- Li tchertêye di four est trop hole — Motî Haust (fråze rifondowe).
- po del tere ki s' dismantche åjheymint.
- Li tere est hole, i gn a nén des groumiotes, i gn årè nén mezåjhe di l' ahener.
- Mins, come i d’meûre co dès groubiotes
qui l’îpe roûvèye, li pèsante wèle
passe tot wîgnant sol tére tote hole
èt v’s-èl sipate tot come on dègn
— Henri Simon, Li pan dè Bon Diu, Li sèmèdje.
- nén balé po do four
- nén seré (metans po des bwès metous po fé do feu).
- Vos voloz fé on fouwåd, mins vosse hopea est trop hol; i n' prindrè nén — Motî d’ Vervî (fråze rifondowe).
- wateus, spès tot djåzant d' wapeur.
- A mes ouys estchantés, la ki l' piket do djoû
Mi fwait rvey li hourêye k' esteut torade bén noere,
Ene wapeur blanke et hole, loyminoymint s' mostere,
Adon s' eleve del vå come on frawiant lénçoû
— Louis Lagauche, "L' inmant", Å piket do djoû, (1947), p. 86 (fråze rifondowe).
- A mes ouys estchantés, la ki l' piket do djoû
Mots d’ aplacaedje
[candjî]Sinonimeye
[candjî]Contråve
[candjî]macasse, balé, damé, deur, seré
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]Adviebe
[candjî]hol (nén candjåve)
- sins serer.
- Vos tricotez trop hol — Motî Haust (fråze rifondowe).
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Mots do walon d' etimolodjeye tîxhone
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' inglès
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot do neyerlandès
- Mots do walon do minme sourdant k' on mot d' l' almand
- Mots ki s' prononcèt parey cåzu totavå
- Mots do walon d' on seu pî
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes
- Addjectifs do walon todi metous padvant
- Motlî do walon pol coujhnåjhe
- Motlî do walon po les cinsîs
- Sustantifs do walon ki l' omrin et l' femrin sont pareys
- Adviebes do walon
- Mots nén candjåves do walon