moxhyî

Walon (Rifondou)

Etimolodjeye 1

Bodje « moxhe » avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	moxheye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	moxhyîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	moxhians
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	moxheynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	moxheyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	moxhyive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	moxheye
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	moxhyî
Ôtes codjowaedjes	come tcheryî

moxhyî (viebe å coplemint)

1. (mot d’ pexheu) (v. sins coplemint) tchessî ås moxhes tot djåzant d' on pexhon.
   • Li trûte moxheye — Motî Haust (fråze rifondowe).
   • Et l’ trûte, k’ esteut stokêye dizo les raecinêyes des ôneas ricmince a moxhyî — Henri Simon, "Wice va l’êwe" (1907) (fråze rifondowe).
2. (viebe å prono) tchessî les moxhes ki tournikèt åtoû.
   • Les tchvås s' moxhièt — Motî Haust (fråze rifondowe).

Sinonimeye

tchessî ås moxhes tot djåzant d' on pexhon

• moxhter

tchessî les moxhes ki tournikèt åtoû

• moxhter

Ortografeyes

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• mohî : E1

E rfondou walon :

• moxhyî : R10 ^(lére)

Ratournaedjes

tchessî ås moxhes tot djåzant d' on pexhon

• Francès : chasser les mouches à la surface en parlant d’un poisson (nén ratournåve direk e francès)

tchessî les moxhes ki tournikèt åtoû

• Francès : s’émoucher ^(fr)

Mots vijhéns

• smoxhî

Etimolodjeye 2

Tayon-bodje latén « muccare » , lu-minme di « muccus » ; « mohî » est ene fôme disfôrmêye di « mokî ».

Viebe

Djin et tins	Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’)	moxheye
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs)	moxhyîz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns)	moxhians
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle)	moxheynut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’)	moxheyrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’)	moxhyive
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’)	moxheye
pårt. erirece (dj’ a, vos av)	moxhyî
Ôtes codjowaedjes	come tcheryî

moxhyî (viebe å coplemint)

1. rissaetchî l’ moxhion do nåze.
2. rissaetchî l’ moxhion d’ ene tchandele cwand il espaitche di bén loumer.
   • Moxhyîz l’ tchandele, ele va distinde — Motî Haust (fråze rifondowe).
3. tchessî ene sakî evoye, sins nou respet.
   • Bodjîz vs ou dji vs va moxhyî evoye. — Motî Haust (fråze rifondowe).

Ratourneures

1. moxhieyès stoeles : filantès stoeles.

Parintaedje

• moxhia, moxhion

Ortografeyes

Divant 1900 :

• mohî : E203 ^(lére)
• mokî : E184
• moki : E177, E178
• mohi : E178

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

• mouchî : O4, FO94 (a « moucher »)
• mouchi : C8
• mohî : E1, E34
• mokî : E1

Ôtès ortografeyes (avou des sourdants nén rkinoxhous) :

• moxhyî :

Sipårdaedje do mot

w. do Levant

Ratournaedjes

rissaetchî l’ moxhion do nåze

• Francès : moucher ^(fr)

oister l' betchete d' on moxhion cwand i espaitche di bén loumer

• Francès : moucher ^(fr) (une chandelle)

tchessî ene sakî evoye

• Francès : chasser ^(fr)