riweri
Apparence
(Redjiblé di rweri)
avou ene sipotchåve voyale | avou ene divanceye voyale | sipotcheye cogne |
riweri | erweri | rweri |
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « weri » avou l’ betchete « ri- » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- (viebe et addjectif) /ʀi.wɛ.ˈri/ /ʀy.wɛ.ˈri/ /ʀy.wi.ˈri/ /ʀy.wa.ˈri/ /ʀy.ɡɛ.ˈri/ /ʀɛ.ɡɛ.ˈri/
- (addjectif) /ʀi.wɛ.ˈru/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ʀi.wɛ.ˈri/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : ri·we·ri
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | riwer_i / riwerxh |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | riwerxhoz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | riwerxhans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | riwerxhnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | riwer_irè / riwerxhrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | riwerxheu |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | riwerxhe |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | riwer_i |
Ôtes codjowaedjes | come prusti |
riweri
- (v. sins coplemint) ni pus esse malåde, tot djåzant d' ene djin, ene biesse, ene plante, ene plaece do coir.
- Li plåye esteut parfonde et longue a riweri. — Jean-Pierre Dumont (fråze rifondowe).
- (viebe å coplemint) fé ene sacwè po k' ene djin, ene biesse, ene plaece do coir si rfwaiye.
- C’ e-st a croere ki l’ ci dal copete
Vout ki Mareye-Djihinne broye si må
Pol riweri di s’ måle clapete— Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.39, “Qui fait mâ trouve mâ” (fråze rifondowe). - L' Abråm djåza a Diu, et ci-ci rwerixha l' Abimelek, si feme et ses meskenes, ki n' savént pont aveur d' efants. — Lorint Hendschel, Li Djneze (ratournaedje) (fråze rifondowe).
- Li ci ki m' a riweri, m' a dit: "«prindoz vosse civire, et s' rotez» — Jean-Marie Lecomte, Evandjîle sint Luk (ratournaedje) (fråze rifondowe).
- Dji rwerixh l' åme ki sonne— Joseph Mignolet, "Fleûrs di prétins", p.90 (1929), "Li Bon DIu èt l’èfant" (1916) (fråze rifondowe).
- Des blancs omes, tot s' clintchant avå gonxhires et vås Soyént les yebes k' aswadjixhèt et rwerixhèt. — Albert Lovegnée (fråze rifondowe).
- Et Jèsus allève po tote li Galileie, akseignant d'vins les synagowes, préchant l'évangîle dè Royaûme et r'wèrihant totes les maladeies avâ l' peûpe — Nicolas Defrecheux, ratournant Sint Matî avou François Bailleux et Auguste Hock; lijhåve vaici.
- C’ e-st a croere ki l’ ci dal copete
Sinonimeye
[candjî]- (ni pus esse malåde): si rfé, si rtaper, raviker, ravicoter, si ragrawyî, si rapåpyî
Mots vijhéns
[candjî]Sipårdaedje do mot
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Ratournaedjes
[candjî]ni pus esse malåde po ene djin
- Francès : guérir (fr), se rétablir (fr)
resse normåle po ene ancyinne plåye
- Francès : guérir (fr), cicatriser (fr)
Codjowas
[candjî]Dobès rfondowes | ||
---|---|---|
riweri | riwerixh |
- Do viebe «riweri»
- indicatif prezintrece, prumire djin do singulî
- kimandeu prezintrece, deujhinme djin do singulî, fôme camaerådrece
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | riweri | riweris |
femrin | riwereye | riwereyes |
riweri omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "riweri".
Addjectif
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | riweri | riweris |
femrin padrî | riwereye | riwereyes |
femrin padvant | riwereye | riwereyès |
riweri omrin
- cwite d' ene maladeye.
Sinonimeye
[candjî]weri, riweri, rifwait, rimetou, ritapé, ragrawyî, rapåpyî
Ratournaedjes
[candjî]cwite d' ene maladeye, po ene djin
- Francès : guéri (fr), se rétabli (fr)
Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Viebes do walon avou l' betchete ri-
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come prusti
- Viebes del cwatrinme troke
- Mots do grand Payis d' Lidje
- Codjowas do walon
- Dobès rfondowes di codjowaedje do walon
- Codjowas do cåzant d' l' Indicatif Prezintrece do walon
- Codjowas d' l' atôtchî do Cmandeu do walon
- Codjowas do cåzant di l' Indicatif Prezintrece do walon
- Pårticipes erireces do walon
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif
- Addjectifs do walon
- Addjectifs ås cénk cognes ortografikes