Aller au contenu

strinde

Èn årtike di Wiccionaire.
Alofômes di s(i)- / (e)s-
Cogne prumrece
(dirî voyale)
Dispotchaedje
(dirî cossoune)
Divanceye voyale
(dirî cossoune)
strinde sitrinde estrinde

Etimolodjeye

[candjî]

Tayon-bodje latén « stringere » çou ki dene on mot avou l’ cawete di codjowaedje « -de » des viebes.

Prononçaedje

[candjî]

Viebe

[candjî]
Djin et tins Codjowa
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) strind
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) strindoz
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) strindans
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) strindnut
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) strindrè
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) strindeu
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) strinde
pårt. erirece (dj’ a, vos av) strindou
Ôtes codjowaedjes come ratinde

strinde

  1. (viebe å coplemint) serer comifåt.
    • Cwand ele veyeut on djonne copere,
      Li djoû di l’ an k’ aveut l’ air peneus,
      Ele li houkive, lyi dvnéve des nûles,
      Et tot djhant k’ il estént fråjhûles,
      Ki ses bondius s’ cassént tot seu,
      K’ i n’ faleut nén trop foirt les strinde. Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.76, “Li Vîle Martchande di Nûles” (fråze rifondowe).
    • I cråmignonént åtoû do Conte di Lô, ki rotéve firmint avou s’ tchamår di coleur ås årmureyes del cité, et l’ åbarone di sint Lambiet k' i strindeut fivreuzmint so s’ cour Joseph Mignolet, Li payis des soteas (1926), p. 51 (fråze rifondowe).
  2. (mot d' costire) serer tot djåzant d' on mousmint.
      • Mousseye d' ene rôbe di rodje soye ki lyi strindeut les hantches, elle avizéve ene foû-naturele vuzion, adschindowe do stoelî po s' murer e l' aiwe Joseph Mignolet, "Li Payîs des Sotês", 1926, p. 18.
  3. (viebe å coplemint) (mot d’ militaire) si mete totåtoû di (ene veye) po l' prinde (tot cåzant d' ene årmêye).
    • Li djoû k' nos strindans ene veye, les djins fjhèt leus påtnosses
      L' ôr divins les ridants, les femes e l' fôme-eclôse — dins Tchantchès (fråze rifondowe).
  4. (viebe å coplemint) fé sofri.
    • Ses ptits cårpeas k' on stou rviersés
      Pol djoû d' ouy, tcherièt so bone voye.
      Li maladeye ni les strind pus. Joseph Vrindts, « Pâhûles rîmês » (1897), "Li novel an", p.18-19 (fråze rifondowe).
  5. (v. sins djin) fé malåjhey di rexhe d' on laid moumint.
    • I strindeut a leus guetes Léon Bernus (fråze rifondowe).
    • I strind po ces pôves djins la après troes moes d' bombårdumint d' Israyel.
  6. (v. sins djin) fé foirt froed.
    • Il a djalé moens foirt li nute passêye, mins on n' s' end aporçût nén dins les bastimints; on a råjhon do dire : « pus çk' i djale, pus çk' i strind » Motî Alphonse Massaux (fråze rifondowe).

Ratourneures

[candjî]
  1. strinde ses fesses

Sinonimeye

[candjî]
serer comifåt
si mete totåtoû d' ene veye, po ene årmêye
fé målåjhey d' è vudî

Parintaedje

[candjî]

Ortografeyes

[candjî]
Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Li mot n’ est nén dins : R13

Ratournaedjes

[candjî]
serer foirt
esserer ene veye
fé malåjhî d' è rexhe (viebe sins djin)
  • Francès : être dans une situation critique (nén ratournåve direk e francès)
djaler foirt