veye

Racsegnes eciclopedikes po tos les sinses do mot «veye»

Walon

Çoucial, c' est ene pådje d' omonimeye walone, ki rashonne sacwants mots walons avou l' minme ortografeye, mins di diferinnès etimolodjeyes.

Etimolodjeye 1

Tayon-bodje latén «vita» (minme sinse).

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /vɛj/ /viːj/ /viː/ (betchfessî ey)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /vɛj/
• Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
veye	veyes

veye f.

1. termene inte li skepiaedje et l' moirt d' ene djin, d' ene biesse, d' ene plante, d' ene soce.

   Li veye di tos les djoûs, avou ses ptitès djoyes et ses tourmints, afeye (G. Brener).

2. fijhaedje di bråmint do brut.

Ratourneures

1. >> Li tins haetche li veye a s' cou : Li tins passe et aprepeye del moirt.
2. >> moenner l’ veye; u: >> moenner ene veye; u: >> fé l' veye :
   1. fé beacôp do do brut
   2. boerler so ene sakî
   3. gueuyî tot disrindjant les djins.

      Kéne veye ki le tchets moennèt pol moumint ! On-z est dispierté a tchaeke nute (ramexhné pa J.J. Gaziaux).

Parintaedje

• viker, vicant

Sinonimeye

• (durêye k' on vike) : vicåreye, vicaedje
• (grand brut) : boerlêyreye, disdut, deram

Ratournaedjes

± termene inte li skepiaedje et l' moirt

Almand: Leben (de) Arabe: Haya = حية (ar), douniya = دنية (ar) Arabe marokin: 7ayat = حية دنية = denia Espagnol: vida (es) Francès: vie (fr)

Inglès: life (en) Itålyin: vita (it) Neyerlandès: leven (nl) n Polonès: życie (pl) n Sicilyin: vita (scn)

± grand brut

Francès: tapage (fr), chahut (fr), chambard (fr), potin (fr)

Etimolodjeye 2

Tayon-bodje latén «villa» (måjhon el campagne)

Prononçaedje

• AFE :
  • diferins prononçaedjes : /vɛj/ /vil/ /vəl/ /vaj/ /viː/ /viːj/ (betchfessî ey)
  • prononçaedje zero-cnoxheu : /vɛj/
• Ricepeures : nén rcepåve

Sustantif

singulî	pluriyal
veye	veyes

veye f.

1. gros gros viyaedje k' a on tite et sacwants droets administratifs.

   Li boune veye di Hu.

Ratourneures

1. >> al veye : dijhaedje des djins po-z aler a Flipveye, a Tchårluveye, a Tchålerwè, a Tchårluveye.
2. >> hôte veye; basse veye : coulots d' ene veye, d' après leus hôteurs.

Parintaedje

• viyaedje
• Viyé
• Viyance

Mots d' aplacaedje

• Flipveye, Tchonveye, Veskeveye, Årveye, Viveye, Rebiveye

Ratournaedjes

Almand: Stadt (de) Arabe: madîna = مدينة (ar) Arabe marokin: medina = مدينة Espagnol: ciudad (es); grosse veye : capitál (es) Francès: ville (fr) f.

Inglès: city (en) Itålyin: città (it) f. Neyerlandès: stad (nl) f. Oucrinnwès: місто (uk) = mista o. Polonès: miasto (pl) n Rûsse: город (ru) = gorad o. Sicilyin: citati (scn) f.