acrotchî
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « crotch », avou l’ cawete di codjowaedje « -a » d’ atelaedje des viebes, avou l’ cawete di codjowaedje « -î » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes :
- /a.kʀɔ.t͡ʃiː/ /a.kʀɔ.t͡ʃi/ /a.kʀɔ.ʃi/ /a.kʀɔ.ʃiː/ Prononçaedje a radjouter
- (pa picårdijhaedje) /a.kʀɔ.kiː/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /a.kʀɔ.t͡ʃiː/
- diferins prononçaedjes :
- Ricepeures : a·cro·tchî
Viebe
[candjî]acrotchî (2inme troke) (codjowaedje)
Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | acrotche |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | acrotchîz |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | acrotchans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | acrotchnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | acrotchrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | acrotchive |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | acrotche |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | acrotchî |
Ôtes codjowaedjes | come waitî |
- (viebe å coplemint) havter.
- Acrotchîz vosse paltot al clitche di l' ouxh.
- Nos avans acrotchî des tåvleas après nos meurs.
- (viebe å coplemint) (mot d’ houyeu) riloyî des berlinnes eshonne.
- Acrotchî les berlinnes po fé l' råme.
- (viebe å prono) si havter.
- Loukîz ces vîs rampårs sol pus hôte di nos rotches
Avou leus meurs di pire wice ki l' rampioûle s' acrotche — Louis Lagauche, "L' inmant", Dinant, (1947), p. 135 (fråze rifondowe). - Les suçons s' acrotchèt su les montants des amandîs — Joseph Calozet (fråze rifondowe).
- Loukîz ces vîs rampårs sol pus hôte di nos rotches
- (viebe å prono) fé èn accidint (po des vweteures, tcheretes, evnd).
- Les deus tcheretes s' ont-st acrotchî å tournant del voye.
- (viebe å prono) si margayî, s' acaimer (po des djins).
- Deus femes ki s' acrotchèt e vinåve.
Ratourneures
[candjî]- esse acrotchî : esse ritårdjî pa ene sakî.
- Ene fråze d’ egzimpe est co a radjouter.
Sinonimeye
[candjî]- (havter) : ahavter, acrotchter
- (si margayî) : si dispiter, si disburtiner, si dispetroner, si forbate, si kihagnî, si kibate, s' emonter, si kerler, si gaermeter, si disgaermeter
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :
Ratournaedjes
[candjî]riloyî des berlinnes eshonnes
- Francès : attacher deux wagonnets ensemble
fé èn accident
- Francès : faire un accident (fr), entrer en collision (fr)
si margayî
- Francès : se quereller (fr), se disputer (fr), se chamailler (fr)
Pårticipe erirece
[candjî]singulî | pluriyal | |
---|---|---|
omrin | acrotchî | acrotchîs |
femrin | acrotcheye | acrotcheyes |
acrotchî omrin
- Pårticipe erirece omrin do viebe "acrotchî".
- Li cur a rsinmî est acrotchî al crossete del finiesse. — Mariette Chinon.
Ratournaedjes
[candjî]Categoreyes :
- Mots do walon
- Walon
- Årtikes avou des valixhances di paramete nén cnoxhowes
- Viebes do walon avou l' cawete -a d' atelaedje
- Viebes do walon avou l' cawete -î
- Mots do walon di troes pîs
- Viebes do walon
- Viebes do walon ki s' codjowèt come waitî
- Motlî do walon po les houyeus
- Viebes å prono do walon
- Mots do walon avou des ratourneures
- Pårticipes erireces do walon
- Pårticipes erireces do walon avou l' cawete -î
- Viebes do walon ki l' pårticipe erirece est parey ki l' infinitif