disbobiner
Apparence
Etimolodjeye
[candjî]Bodje « bobene » (avou candjmint d’ voyale), avou l’ betchete « dis- » di disfijhaedje des viebes ey avou l’ cawete di codjowaedje « -er » des viebes.
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /dis.bu.bi.ˈne/ /di.bu.bi.ˈne/ /dys.bu.bi.ˈne/ /dɛs.bu.bi.ˈne/ /dis.bɔ.bi.ˈne/ /dis.bɔ.bi.ˈnɛ/ /dys.bɔ.bi.ˈne/ /dœs.bɔ.bœ.ˈne/
- prononçaedje zero-cnoxheu : /dis.bɔ.bi.ˈne/
- Ricepeures : dis·bo·bi·ner
Viebe
[candjî]Djin et tins | Codjowa |
---|---|
Cåzant Ind. pr. (dji, dj’) | disbobene |
Atôtchî(s) Ind. pr. (vos, vs) | disbobinez |
Cåzants Ind. pr. (nos, ns) | disbobinans |
Rwaitants Ind. pr., nam. (i/il, ele/elle) | disbobinnut |
Cåzant Ind. fut. (dji, dj’) | disbobinrè |
Cåzant D.I.E. (dji, dj’) | disbobinéve |
Cåzant Suddj. pr. (ki dji, dj’) | disbobene |
pårt. erirece (dj’ a, vos av) | disbobiné |
Ôtes codjowaedjes | come copiner |
disbobiner
- (viebe å coplemint) disrôler l' fi d' ene bobene.
- Disbobinez mu ci lonxhea d' linne la.
- Li bîje disbobine lès djaléyes
Su mès deûs massales totes roselantes.
Li bîje sofèle tote li djoûrnéye,
Todi pu fèle èt pus agnante.
— Jacques Desmet.
- (viebe å coplemint) code tos les fruts.
- Ns avans disbobiné tos les gurzalîs — Motî Forir (fråze rifondowe).
- haper dvins ene guere, des disduts.
- Ses sôdårts fjhît carnadje
Et disbobinît li cité d’ Sint-Lambiet — Joseph Vrindts, ”Vîx Lîge” (1901), p.177, “Es Châte” (fråze rifondowe).
- Ses sôdårts fjhît carnadje
- (mot des scoles) dire d' ene trake (ene sacwè aprinjhe par keur).
- I m' a disbobiné totes ses lçons.
- (viebe å prono) : Loukîz a : « si disbobiner ». : (imådjreçmint) si måvler
- Po ene tchitchêye, i s' disbobene et monter come ene sope å laecea — Jean Bosly, Li molin d’ å Pré-Bolèt, p. 11 (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî]- disbobinaedje
- Loukîz a : « bobene »
Sinonimeye
[candjî]- (fi ou cåbe so ene bobene) : disrôler
Mots vijhéns
[candjî]Contråve
[candjî]Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
E rfondou walon :