ene

Èn årtike di Wiccionaire.
Loukîz eto : -ene, ène.

Walon (Rifondou)[candjî]

Etimolodjeye[candjî]

Tayon-bodje latén « una » (minme sinse).

Prononçaedje[candjî]

Årtike[candjî]

omrin
(divant cossoune)
omrin
(divant voyale)
femrin
on èn ene
ɔ̃ ɛn ɛn

ene femrin

  1. nén definixhant årtike, metou divant on sustantif femrin, et ki al tiesse del fråze, est å pus sovint prezinté pa ene adrovire.
    • La ene vayante båshele !
    • Gn a ene djin ki vs dimande.
  2. tolminme ké (al tiesse del fråze).
    • Ene djonne feye comifåt ni trinne nén so les dicåces après meynute.

Ortografeyes[candjî]

(ortografeyes po l' årtike singulî: omrin dvant cossoune / omrin dvant voyale, femrin)

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :

Waitîz eto a G201 p. 265 (omrin) et G202 p. 48 (femrin).

Note: li voyale d' atake di l' årtike femrin ni s' prononce sovint nén pa drî ene voyale (« diner ene sacwè » si prononce « diné 'n sacwè »), li dujhance e Feller est di scrire li spotchaedje ( 'ne, 'n, n' ), nén e rfondou. Li tåvlea cial padzeu ni mostere nén ces cognes sipotcheyes la (mins i n' a k' les troes etur åtchetes cial pa dvant)

Ratournaedjes[candjî]

nén definixhant årtike femrin

Prezintoe-nombe[candjî]

omrin
(divant cossoune)
omrin
(divant voyale)
femrin
on èn ene
ɔ̃ ɛn ɛn

ene femrin

  1. mostere k’ i gn a k’ 1 sacwè u 1 sakî.
    • Dji n’ a yeu k’ ene banane.

Prono-nombe[candjî]

omrin femrin
onk ene

ene femrin

  1. nombe di djins, di sacwès mostré på chife onk.
    • Dj’ end a k’ ene, di clé !

Nén definixhant prono[candjî]

omrin femrin
Singulî onk ene
Pluriyal onks enes
/ɔ̃k/ /ɛn/

ene femrin

  1. ene comere, k’ on n’ sait kî å djusse, ou k’ on nel dit nén, todi.
    • Gn a ene k’ a dit ki l’ fiesse ni s’ freut nén.
    • Ele s' evont, les enes d' on costé, les ôtes di l' ôte.

Parintaedje[candjî]

  • yene (gros tite d’ ene gazete, d’ on djournå al tévé)

Ortografeyes[candjî]

Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :