estale
Apparence
Etimolodjeye 1
[candjî]Tayon-bodje latén « hasta » (baston) avou l’ cawete « -ale ».
Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- diferins prononçaedjes : /ɛstal/ /ɛstɛl/ /astal/ /astɛl/ miersipepieuzmint e l’ notule ALW 9.89
- prononçaedje zero-cnoxheu : /ɛstal/
- Ricepeures : es·tale
Cisse pådje u ci hagnon ci est co a scrire, u a mete d’ adrame. Si vos avoz des cnoxhances so l’ sudjet, vos l’ ploz fé vos-minme.
Sustantif
[candjî]estale femrin
- boket ki schipe foû cwand on côpe å bwès.
- On pani d' setchès estales po-z aloumer l' feu. — D.T.W.
- Estale di soyeu, grande et tene, k' on fwait e scwerant. — D.T.W.
- On n' såreut cwåtler on bwès sins fé des estales — Motî Forir (fråze rifondowe).
- So l' tins k' i s' moussive, elle aveut aloumé l' feu avou des coxhes di sapén et des estales. — Émile Pècheur (fråze rifondowe).
- Divins l' fornea, on tchôkive tot çou k' on trovéve: les ptitès coxhetes, les hatchrotes et les estales, les fenaesses et les crasses, et kékes såvadjes sitroukeas d' bwès k' vént stî rovyîs avå la. — Serge Fontaine (fråze rifondowe).
- Dji cache après one trawéye
Po sayî d’ î spaurgnî mès spales,
One tote pitite bèdréye
Di strins ou d’astales
— Jacques Desmet.
- F. copeau.
- estale d' abataedje : gros boket d' bwès ki tipe evoye cwand on-z abate èn åbe.
- Dj' aveu rpassé pal cahoute, po-z aveur ene banslêye d' estales d' abataedje; dji saveu bén k' els aléve ramasser padrî les bokions k' abatént ås hesses — Lucyin Mahin.
- I vindént les grossès estales d' abataedje; on les vneut cweri avou des begnons — Rodolphe Dedoyard (fråze rifondowe).
- estale di gorea : plantchete di bwès metowe sol gorea di tchvå.
- (vî mot) bwès.
- esse d' estale : esse di bwès, èn nén shonner esse vicant.
- Loukîz: i n' avént nén pus d' keure Di leu moirt ni di nos côps d' bales K' adon il ouxhént stî d' estales (w:Paskeye sol sidje et l' dissidjmint d' Wîne).
- esse d' estale : esse di bwès, èn nén shonner esse vicant.
- (mot d’ medcén) emantcheure k' espaitche on mimbe sipiyî do bodjî.
- Li medcén a metou deus estales.
- F. attelle.
- (mot d’ carioteu) plake di fier po-z aspouyî et mintni li spigot, cwand on vout awè on blo d' marbe foû del rotche.
Ratourneures
[candjî]- setch come ene estale : nén crås.
- ... l' ôte [sôdård], setch come ene estale, grûle, grogne et brûteye tot l' tins. — Les crwès dins les bruwères, p. 41 (fråze rifondowe).
Parintaedje
[candjî](minme sourdant etimolodjike)
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :
Etimolodjeye 2
[candjî]Prononçaedje
[candjî]- AFE :
- Modele:przc /ɛs.ˈtal/ (minme prononçaedje pattavå)
- Ricepeures : es·tale
Sustantif
[candjî]estale femrin
- plaece la k' on ptit martchand håyneye si martchandijhe.
- Metoz çoula so l' estale.
- Ene plantche po estale, troes inglitins dsu et vla l' botike fwait — Motî Haust (fråze rifondowe).
- Di ç' tins la, gn aveut ene peclêye di ptits mestîs dins ç' coulot la: poirter ås saetchs, bouter åzès tcheretes des vîwarîs, rifé des velos, netyî des cwåreas, tini on ptit botike ou ene pitite estale — Jean-Pierre Hiernaux (fråze rifondowe).
- F. étal, étalage.
Ortografeyes
[candjî]Après 1900, foû rfondou (Feller, Feller ricandjî, nén Feller) :